🔰 گزارش روز
🟢 سیره سیاسی رضوی
در سالروز میلاد با سعادت علیبن موسی الرضا علیهالسلام، بررسی سیره سیاسی این امام معصوم میتواند چراغ راهی برای سیاستمداران باشد. در این یادداشت به گوشهای از زندگی سیاسی عالم آل محمد صلی اللهعلیه و آله اشاره میکنیم.
استقلال سیاسی: امام رضا علیهالسلام با وجود اینکه به شدت تحت نظارت مأمون بودند و با توجه به اینکه خلیفه عباسی چارهای جز تحمیل ولایتعهدی به ایشان نمیدید، اما حضرت در پاسخ به این خواسته مأمون، بدون توجه به فشارها و فضاهای کاذب سیاسی، نسبت به پذیرش اجباری ولایتعهدی، شرایطی برای مأمون قرار دادند و خود مستقلاً تصمیم گرفتند. به این معنا که در دستگاه سیاسی حاکم، آن حضرت کسی را عزل و نصب نکنند و عملاً کاری را انجام ندهند و سنت و شیوهای را تغییر نداده و تنها به حکومت مشاوره بدهند و فرمودند: «مأمون چیزی به من نداده است و آن چه را به من پیشنهاد میکند حق من است.»
همکاری نکردن با حاکمان جور: حضرت رضا علیهالسلام دستگاه مأمون را ظالم میدانستند، لذا از همکاری و کمک به گسترش و تحکیم قدرت نامشروع مأمون دوری کرده و با وجود تهدیدهای پیاپی مأمون، این گونه تهدیدات تأثیری بر این موضع قاطع آن حضرت نداشت.
تبیین و روشنگری: آنچه امام رضا علیهالسلام تا لحظه شهادت به آن همت گماشتند، روشنگری در باب مسائل سیاسی و خلافت بود، به شکلی که تهدید مناظره بین ادیانی را به فرصتی طلایی برای تبیین اندیشههای اسلام ناب تبدیل کردند.
صراحت بیان: امام رضا علیهالسلام حقایق را به صراحت و بدون در نظر گرفتن برخی فضاها و مصالح کاذب سیاسی بیان میفرمودند، ایشان در بیانی خطاب به مأمون چنین میفرمایند: «اگر خلافت را خدا برای تو قرار داد، روا نیست لباسی را که خدا در قامت تو راست کرد، بیرون کنی و به دیگران بدهی و اگر از تو نیست، چگونه آن را به من میسپاری؟» در واقع این سخن حضرت نیز گویای این حقیقت است که مأمون حق خلافت را نداشته و آن را از اهل بیت علیهالسلام غصب کرده است.
مقاومت در برابر خواستههای نامشروع و سازش نکردن با دشمن: امام با خواسته نامشروع مأمون به شدت مخالفت کرده و از پذیرش آن دوری کردند تا اینکه مأمون از اهرم تهدید به قتل حضرت علیهالسلام بهره جُست و ایشان را به پذیرش ولایتعهدی مجبور کرد. به عبارت دیگر، امام رضا علیهالسلام در مسائل سیاسی با مأمون سازش و بیعت نفرمودند.
رعایت اخلاق سیاسی: امام رضا علیهالسلام در تمام بیانات و واکنشهای سیاسی خویش در قبال مأمون، به اصول اخلاق سیاسی پایبند بوده و هیچ گاه برای دستیابی به اهداف خویش، به روشهای ناصحیح و فریبنده متوسل نشده و این خود درس بزرگی است برای کسانی که میخواهند در این راه اخلاق سیاسی را مد نظر قرار دهند؛ زیرا امام معصوم به عنوان یک پیشگام و الگوی دارای عصمت در همه زمینهها و در هر زمان و مکان الگویی برای تمام بشریت است.
✍️
#مصطفی_علیجانزاده
http://Eitaa.com/e_beman