| محدودیتهای علم
❓باتوجه به رشد علم در رفع مسائل، چه نیازی به دین داریم؟
🔹در پاسخ به عدهای که میگویند علم دستاوردهای زیادی داشته و نیازی به دین نداریم و هر کجا تعارض دیدیم دین را کنار بزنیم، باید بررسی شود که علم چه قابلیتها و همچنین چه محدودیتهایی دارد، آیا میتواند همه نیازهای انسان را برطرف سازد؟
🔻علم با همه توانمندیهایی که دارد، محدود است که در اینجا به بخشی از ناتوانیهای علم اشاره میشود:
1⃣. علم مبتنی به مبانی متافیزیکی و پیش فرضها و اصول موضوعه است که اموری بیرون از حیطه تجربی است؛ مثلا علم بدون قاعده علیت و سنخیت (علل مشابه معلولهای مشابه دارد) ارزشی ندارد. اگر علیت و سنخیت علی و معلولی را از علم بگیریم چیزی ندارد.
2⃣. هماهنگی جهان هستی و نظام توحیدی از خود علم نیست و حتی حاکم بر دانشمندان ملحد است و علم اینها را بحث و اثبات نمیکند؛ علم، اصول راهنمای خودش را نمیتواند اثبات کند، پس علم از الگوی دینی جهان بهره میبرد.
3⃣. علم نمیتواند جهان را تبیین نهایی کند؛ چون علم ابزار، روش و کارآیی خاصی دارد. کار علم این است که رابطه میان پدیدههای طبیعی را با قوانین طبیعی و از روش مشاهده کنترلپذیر و آزمایش توضیح دهد؛ پس علم از درون جهان سخن میگوید و نسبت به شناخت ماورای این جهان نه ابزارش را دارد و نه قوانینش را، پس حرفی نمیتواند بزند. نسبت به کل جهان نیز بدین منوال است؛ اینکه این جهان مخلوق است یا نه؟ ممکن الوجود است یا واجب الوجود، غایت این جهان چیست؟ علم هیچ چیزی نمیتواند بگوید و در این موارد ناتوان است؛ یعنی هم برای شناخت مبدأ جهان به بیرون از خودش محتاج است و هم در تبیین غایت حیات هم دستش بسته است، بلکه علم تنها میتواند اشیاء درون جهان را تبیین نماید. جان لنوکس مثالی میزند که علم میتواند برای ما توضیح دهد که موتور جت چگونه کار میکند اما نمیتواند به ما بگوید که سازنده موتور جت کیست و از کجا آمده است. در مورد جهان هم علم همین است؛ فرایندهای موجود جهان را توضیح میدهد اما اینکه چرا جهان هست، چرا این قوانین را دارد، کار علم نیست. اینجاست که چیز دیگری باید بیاید آن را حل کند.
4⃣. از محدودیتهای دیگر علم اینکه، عوامل فرافیزیکی که در جهان فیزیکی اثرگذار هستند، چیست و چگونه اثر میگذارد، آیا این عوامل خداست، آیا فرشته است؟ در حالیکه علم در اینباره نیز پاسخی ندارد.
5⃣. از محدودیتهای دیگر علم اینکه، ذهن و آگاهی چیست و چگونه در جهان اثر میگذارد؟ علم هیچ توضیحی ندارد و کسانیکه میگویند از راه عصب و فیزیولوزی پاسخ میدهیم، تنها قادرند همبستههای عصب را توضیح دهند. اینکه انسان همواره و در طول شبانه روز شناخت و آگاهی پیدا میکند، تصمیم میگیرد و حرکتی میکند، علم هیچ توضیحی ندارد. پس علم خیلی محدودیتها دارد.
🖇 (برگرفته از سلسله نشست های دین و چالش های روز با موضوع: "رابطه ی متقابل
#علم_و_دین در دنیای معاصر" حجت الاسلام دکتر حمیدرضا شاکرین)
#معارف_اعتقادی👇🌺
https://eitaa.com/joinchat/3353018433Cb6f9c7903b