اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
باسلام و احترام خدمت با سعادت عزیزان و توفیق شناخت معارف قرآنی و عمل به آن
روز یکشنبه شما بزرگواران صاحب دل و با اخلاص همراه با سلامتی وعمرباعزت
یاذلاجلال و الا اکرام
چرا گاهی بدون دلیل، احساس غمگینی و دلگیر میشویم سبب این غم واندوه چیست
دلایل غم واندوه از نگاه قرآن و روایات
در آیات و روایات اسلامی، احساس غم و دلگیری بدون دلیل ظاهری به دلایل مختلفی نسبت داده شده است که برخی از آنها شامل عوامل روحی، معنوی و حتی شیطانی میشوند. در ادامه به برخی از این دلایل از نگاه قرآن و روایات اشاره میکنیم:
غفلت انسان از یاد خدا
یکی از مهمترین دلایل دلگرفتگی، غفلت از یاد خدا است. قرآن کریم میفرماید:
"وَمَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنْكًا"
"و هر کس از یاد من روی گرداند، زندگی سخت و تنگی خواهد داشت."
معیشت ضنک
برخی مفسران، «معیشت ضنک» را به معنای دلگرفتگی و ناراحتی درونی تعبیر کردهاند.
. تأثیر منفی هولناک گناهان بر قلب
گناه باعث تاریکی قلب و ایجاد حس افسردگی میشود. امام علی (ع) فرمودند:
"مَا جَفَّتِ الدُّمُوعُ إِلَّا لِقَسْوَةِ الْقُلُوبِ وَمَا قَسَتِ الْقُلُوبُ إِلَّا لِكَثْرَةِ الذُّنُوبِ"
"اشکها خشک نمیشوند مگر به سبب سنگدلی، و دلها سنگ نمیشوند مگر به خاطر گناه زیاد."
وقتی دل تاریک شود، انسان دچار نوعی اندوه و ناامیدی میشود.
وسوسههای شیطانی و انحراف انسان
شیطان تلاش میکند تا انسان را دچار ناامیدی و اضطراب کند. قرآن کریم میفرماید:
"إِنَّمَا النَّجْوَىٰ مِنَ الشَّيْطَانِ لِيَحْزُنَ الَّذِينَ آمَنُوا"
"این نجوای (پنهانی) فقط از شیطان است تا مؤمنان را اندوهگین کند."
یعنی یکی از راههای نفوذ شیطان، ایجاد حس غم بیدلیل در دل مؤمنان است.
. بخشی از امتحانات الهی برای رشد
گاهی غم و دلگیری بخشی از امتحانات الهی برای رشد روحی انسان است. قرآن میفرماید:
"وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِّنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِّنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ"
"و قطعاً شما را با چیزی از ترس، گرسنگی و کاهش در اموال، جانها و ثمرات، آزمایش میکنیم؛ و صابران را بشارت ده."
تأثیر عوامل طبیعی و بدنی
در روایات به تأثیر عوامل جسمانی بر روحیه انسان اشاره شده است. امام صادق (ع) میفرماید:
"لِلْقَلْبِ إِقْبَالٌ وَ إِدْبَارٌ فَإِذَا أَقْبَلَ فَاحْمِلُوهُ عَلَى النَّوَافِلِ وَ إِذَا أَدْبَرَ فَاقْتَصِرُوا بِهِ عَلَى الْفَرَائِضِ"
"دل انسان گاهی روی میآورد (با نشاط است) و گاهی پشت میکند (بیحوصله میشود). پس زمانی که اقبال دارد، او را به نوافل و مستحبات مشغول کنید، و زمانی که پشت میکند، فقط به واجبات اکتفا کنید."
این نشان میدهد که افت و خیز روحی یک امر طبیعی است و نباید همیشه نگران آن بود.
راهکارهای قرآنی و روایی برای رفع غم
ذکر و یاد خدا:
«أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»
یاد خدا موجب آرامش دلها میشود.
توبه و استغفار:
استغفار باعث رفع غمهای ناشی از گناه و روشنی قلب میشود.
. خواندن قرآن و دعا:
امام صادق (ع) فرمودند: «قرآن داروی شفابخش دلهای بیمار است.
کمک به دیگران و صدقه دادن:
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: «صدقه، غم و اندوه را از دل انسان میبرد.»
مصاحبت با افراد باایمان و مثبتاندیش:
همنشینی با افراد مؤمن و خوشاخلاق موجب شادی دل میشود.
اصول کافی،باب اخوة المؤمنين … حديث 2، ص 166 - ج 2.
(سوره طه آیه ۱۲۴)
(نهجالبلاغه، حکمت ۳۴۹)
(مجادله: ۱۰
(بقره: ۱۵۵)
(الکافی، ج۲، ص۸۶)
التماس دعا دارم