از نظر قرآن کریم، نفس دارای مراتبی است که پایین ترین مرتبه آن نفس اماره است؛ یعنی نفسی که به بدی ها امر می کند و پس از نفس اماره و در مرحله بالاتر، بعد از آن که شخص با خودسازی به مرتبه نفس لوامه، یعنی نفس ملامت گر می رسد، این نفس او را به خوبی ها امر می کند و از بدی ها با سرزنش کردن از درون، باز می دارد. به این نفس، وجدان اخلاقی نیز گفته می شود.