(بخش دوم)
اما درباره ترکیب این دو؛ به طور فشرده، باید گفت:
۱- جمهوریت ضامنِ عملی شدن و ماندگاری اسلام در جامعه است و اسلامیت ضامنِ منحرف نشدن و به هدر نرفتن ظرفیت مردمیِ کشور (اثبات این ادعا با توجه به مطالب پیش‌گفته میسّر است).
۲- در رأس قرار دادن دین در جامعه، یعنی ایجاد امکان برای ورود دلسوزان به عرصهٔ مدیریت کشور. شکی نیست که اگر کسی به‌واقع خداخواه باشد، در پی خدمت به خلق خواهد دوید. وقتی ساختارهای جامعه بر مبنای دین شکل بگیرد، چنین افرادی فضا را برای این که خود را در معرض انتخاب مردم قرار دهند مهیّا می‌بینند.
۳- هر جامعه‌ای به هم‌بستگی نیاز دارد. در این میان عواملی چون نژاد، منافع اقتصادی مشترک، ملیّت و... می‌توانند ملاک قرار گیرند؛ با این حال، بررسی مختصری در ویژگی‌های درونی انسان و تاریخ روشن می‌کند که هیچ عاملی همچون دین در ایجاد اتحاد بین آحاد جامعه مؤثر نیست.
۴- برای ارزیابی عملکردها در هر مملکتی، آرمان‌هایی در میان هستند. دین، ارزش‌های الهی و مطابق فطرت را در جامعه مطرح می‌کند. چنان‌که در کشور ما ساده‌زیستی و عدالت و... به برکت دین از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند.
در پایان لازم است چند نکته را دربارهٔ نحوهٔ تحقق عملی این دو عنوان در «جمهوری اسلامی ایران» خاطرنشان کنيم؛
۱- تحقق «جمهوریت» عمدتاً با رأی‌گیری‌هایی بوده که در این سال‌ها داشته‌ایم و کشور ما از حیث انتخابات ویژگی‌های منحصر‌به‌فردی دارد که ذکر آن‌ها در این سیاهه نمی‌گنجد.
۲- تحقق «اسلامیت» جدای از تدوین قوانین و... با حضور ولی فقیه در رأس حکومت حاصل شده است. در این باره به اختصار می‌توان گفت اولاً علما و روحانیت همواره دلسوزترین قشر برای مردم بوده‌اند و مردم هم در مواقع حساس نظر به سخن و دست‌خط علما داشته‌اند و آن‌ها را متولی دین خود می‌دانند. به طور طبیعی، این جایگاه ایجاب می‌کند متولی تحقق «اسلامیت» در جامعه هم آنان باشند که ولایت فقیه مظهر تامّ این مطلب است. به علاوه، نظارت خبرگان بر رهبری و مصون نبودن وی از برکناری، عاملی است که خطر انحراف را بیش از پیش دفع می‌کند.
۳- در جامعهٔ دینی، مشکلی به نام «نفاق» مطرح می‌شود. گروهی برای منافع خود و کسب قدرت نقاب دین‌داری به چهره می‌زنند و به میدان می‌آیند. اتفاقا این نکتهٔ ضعف این نظام نیست؛ بلکه همان نقطه‌ای است که انتخابگری مردم نقش ایفا می‌کند و مردم هستند که باید میان مؤمن و منافق، مورد صحیح را برگزینند و سرنوشت خود را رقم بزنند.
۴- علاوه بر همهٔ این مطالب نظری، برای بررسی این که این ادعاها تا چه حد در عمل اثر مثبت خود را نشان داده، می‌توانید به کتاب «صعود چهل ساله» رجوع کرده، پیشرفت‌های جمهوری اسلامی ایران را به روایت آمار بین‌المللی ملاحظه فرمایید.
#شبهات
@tabeen_darussalam1401