فقه ولایت
🖋مکتوبۀ استاد محقق حاج‌آقای موسوی دام‌ظلّه‌الوارف به مناسبت گرامیداشت روز معلم. 📝کیان علم و معلّم 🔰به مناسبت تکریم علم و تعظیم روز معلّم، چندجمله‌ای ترقیم می‌گردد. هر چند که هر روز، روز معلّم است. ❇️علم بذاته امامتِ بر عمل صالح را عهده‌دار است. در حقیقت علم یک هاتف غیبی است و از مقولۀ مفاهیمِ انتزاعی و صُور ذهنی نیست، زیرا که از این امور کاری ساخته نیست؛ امیرمؤمنان علیه‌السلام فرمودند: «وَالْعِلْمُ يَهْتِفُ بِالْعَمَلِ فَإِنْ أَجَابَهُ وَإِلَّا ارْتَحَلَ عَنْهُ» (الكافی، ج‏۱، ص۴۴). علم هاتف غیبی است که عمل را به دنبال می‌آورد و به درون جوهرۀ انسان عمل را دعوت می‌کند. اگر کار به عمل کشید و عمل او را اجابت نمود، این علم شکوفا شده و ماندگار خواهد بود، ولی اگر علم موفق به عمل نشد، بی‌تردید رخت بر می‌بندد و ارتحال می‌کند. 🔹رجالی سِترُگ جناب «نجاشی» رحمه‌الله نقل می‌کند که وقتی «اَبان بن تَغْلب» که یک معلّمِ صادقِ الهی و مبلّغِ‌ راستین دینی بود به محضر باهر النّور امام صادق علیه‌السلام رسید، امام جهت تکریم علم و گرامی داشتِ‌ مقامِ عالِم و معلّم دستور داد که بالش برای «اَبان» بیاورید که تکیه بدهد، «أَمَرَ بِوَسَادَةٍ فَأَلقَيتُ لَهُ‏» (رجال النّجاشی، ص۱۱). 🔸به‌هرتقدیر علمِ حقیقی، نوری است که با ورود به قلب برای انسان ایجاد بی‌میلی نسبت به دنیا می‌کند و منجر به زهدِ صادقانه می‌شود و این رزقی است که خدای متعال روزی بندگان خاص الخاصِ خود می‌نماید. 📃براین‌اساس حضرت ختمی‌مرتبت صلّی‌الله‌علیه‌وآله فرمودند: «مَنِ ازْدَادَ فِي الْعِلْمِ رُشْداً فَلَمْ يَزْدَدْ فِي الدُّنْيَا زُهْداً لَمْ يَزْدَدْ مِنَ اللَّهِ إِلَّا بُعْداً؛ کسی که در علم رشدی داشته باشد اما در زهد او به دنیا ازدیادی رُخ ندهد، ‌قطعاً برای او چیزی جز دوری از ذات پاک ربوبی اضافه نشده است» (بحار الأنوار، ج‏۲، ص۳۷). 📜ناگفته نماند که در محیطِ اعظمِ وجوبی، معلّم ذاتی و علی‌الاطلاق انسان، همانا حضرت احدیت است که استاد، کتاب، تدریس، تحقیق، فحص و بحث همگی از علل مُعِدّه و مُمدّه‌اند، همان گونه که قرآن می‌فرماید: «اتَّقُوا اللَّهَ وَيُعَلِّمُكُمُ اللهُ؛ و از خدا پروا كنيد، و خدا [بدین‌گونه] به شما آموزش مى‌‏دهد» (بقره/۲۸۲)؛ «عَلَّمَ الْإِنْسانَ ما لَمْ يَعْلَمْ؛ آنچه را كه انسان نمى‌‏دانست [به‌تدریج به او] آموخت» (علق/۵) و در نشئۀ امکانی، معلّمِ‌ حقیقی، پیامبر اکرم صلّی‌الله‌علیه‌وآله و جناب وصی اعظمْ علی علیه‌السلام خواهد بود. ✳️هر چند که در کتب فلسفی و صُحف منطقی، «ارسطو» را معلّم اوّل و «فارابی» را معلّم ثانی می‌دانند. اما جناب «صدرالمتألهین» رحمه‌الله در شرح اصول کافی و مفاتیح‌الغیب زیبا و به حقّ‌ گفته است که معلّم اول حضرت ختمیّۀ مصطفویّه صلّی‌الله‌علیه‌وآله و معلّم ثانی، صاحب ولایت علویّه علیه‌السلام می‌باشد. ✅چرا چنین نباشد که ایشان به علم حضوری هم جهان را بما هو هو تفسیر می‌کنند و هم انسان را مِن حَیثُ أنّه انسان تبیین می‌نمایند و هم نسبت صحیح و رابطۀ حقیقی جهان و انسان را تشریح می‌فرمایند. پس براین‌اساس پیامبر خاتم صلّی‌الله‌علیه‌وآله فرمودند: «أَنَا مَدِينَةُ الْعِلْمِ وَعَلِيٌّ بَابُهَا؛ من شهر علم هستم و علی علیه‌السلام دروازۀ آن است» (الخصال، ج‏۲، ص۵۷۴). 🔖نهایت اینکه همۀ ما باید قدرشناس مُعلّمان و مربیان خود باشیم،‌ همان افرادی که در نشر معارفِ الهی و انسانی کوشایند و از درگاه کبریایی برای آن اساتیدِ عزیزی که آسمانی شده‌اند و در جِوار رحمتِ واسعۀ حق آرمیده‌اند، علوّ درجاتشان را آرزومندیم و نیز برای آن عده از اساتیدی که در قید حیات‌اند و جمع پریشان ما را به نور علم و عمل خویش منوّر می‌سازند، صحت و سلامت مسئلت می‌نماییم. 🤲یا رب دعای خسته‌دلان مستجاب کن ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۲- روز معلم. سید ابراهیم موسوی #️⃣ 📌فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام 🆔 @feghhevelayat