« آئین زُروانی » یا « پرستندگان اهریمن » 🔻
قسمت (سوم) 3️⃣
♦️ پیدایش و باورها آیین زروانی
اسناد مستقیم دربارهٔ آیین زروانی تقریباً بدون استثناء مربوط به زمان ساسانیان است ولی یکی دو تا از افسانههای دینی زروان که به دست ما رسیدهاست، به اندازهای ابتدایی هستند که باید به عنوان بازماندهای از دیرینگی بسیار نگریست و احتمالاً نخستین گونهٔ باورهای زروانی را بازگو میکنند.
🔻 ازنیکِ ارمنی پدر کلیسای ارمنی پیرامون میانهٔ سدهٔ پنجم میلادی چنین گزارش میدهد:
🔷 مغان میگویند پیش از اینکه چیزی موجود بود، نه آسمان نه چیزهای آفریدهٔ دیگر که در آسمان و زمین هستند یک زروان ویژهای وجود داشت که به معنای سرنوشت (بخت) یا درخشش نیرو (فر یا فرنه) است. هزار سال او قربانی کرد دارای پسری شود که او را میخواست اورمزد (اهورامزدا) بنامد که میبایست آسمان و زمین و هر چیزی را که در آنها است میآفرید.
🔶 پس از اینکه وی هزار سال قربانی کرد، نشست تا بیندیشد او گفت «قربانی که من پیشکش میکنم مگر به چه کار باید بیاید؟ براستی من فرزندی به نام اورمزد دارا خواهم شد یا آنکه تلاشهای من بیهوده خواهد بود؟» وی در اندیشه فرورفته بود که اورمزد و اهریمن در زهدان به وجود آمدند.
🔷 اورمزد در پی قربانیهایی که زروان پیشکش کردهبود و اهریمن در پی تردیدش. زروان چون از این آگاهی یافت گفت «دو پسر به دنیا خواهند آمد، نخستین را که به پیش من در آید، پادشاه خواهم کرد.» همینکه اورمزد از این اندیشهٔ پدر آگاهی یافت، نزد اهریمن آن را آشکار کرد.
🔶 اهریمن همینکه این سخن را شنید زهدان را شکافت و رفت تا به پیش پدر در آید. پدر پرسید «تو کیستی؟» اهریمن گفت «من فرزند تو هستم.» زروان پاسخ داد «فرزند من دارای بوی خوش است و روشن تو تاریک و بد بوئی.» هنگامیکه این دو با هم سخن میگفتند اورمزد به هنگام درست زاییده شد، روشن و خوشبو و رفت پیش پدر خود درآید.
🔷 پس زروان دانست که این فرزندش اورمزد است که برایش قربانی کردهبود و شاخههای قربانی (برسم) را که در دست داشت و با آن قربانی میکرد، گرفت و با این سخنان به اورمزد داد. «تاکنون من برای تو قربانی میکردم از این پس تو باید برای من قربانی کنی.» در حالیکه شاخهها را به اورمزد میداد زروان او را آفرین کرد.
🔶 در این هنگام اهریمن به پیش زروان درآمد و گفت «آیا تو اینرا پیمان نکرده بودی هر یک از فرزندان من که نخست پیش من آید او را پادشاه خواهم کرد؟» زروان برای آنکه پیمان خود را نشکند گفت «تو ای هستی پلید به تو شهریاری نه هزار ساله داده خواهدشد و ارومزد باید سرور تو باشد.
🔷 پس از نه هزار سال باید که اورمزد شهریاری کند و هر چه که او میخواهد باید که روی دهد.» پس اورمزد و اهریمن در کار پدیدآوردن هستیهای آفریده شدند و هر چه که اورمزد میکرد همه خوب بود و راست و هر چه اهریمن میکرد پلید و وارونه.
🔶 آئین زروانی آئینی شفاهی و بسیار کهنسال میباشد؛ و به روایتی بیش از دوازده هزار سال قدمت دارد؛ و این آئین از راه خون و آتش به افراد جدید منتقل میشود و دین تبلیغی نیست.
🔷 زمانی که کورش سیستان را فتح نمود تعدادی از مردان این خان کیش را به دیر مغان برد و آنان تعدادی از آموزههای اهورایی آن را برای ایجاد وحدت بین ایرانیان در دینی به نام زرتشت به شکل تبلیغی درآوردند.
🔶 زرتشت مبلغ عقاید اهورایی است حال آنکه آئین زروانی آئئین تقدیس همزمان اهورا و اهریمن است؛ و گرایش به اهریمن مختص نخبگان و در سن سی و سه سالگی ممکن است آنهم در صورتی که انجمن فرد را خردمند تشخیص داده و کسوت خرد بپوشانند. در غیر اینصورت فرد تا ابد ممکن است اهورایی و از عوام بمانند.
🔷 یک لحن بدبینانهای از افسانههای زروان بگوش میخورد لحنی است که با دینهای ایرانی باستان اختلاف دارد. در قطعات زروانی در ادبیات پهلوی اشارههایی بر اینکه اورمزد یک خدای دردکش است، کم نیست. در این افسانهها اهریمن یک خدای بسیار توانا است و تئوپمپوس صریحاً گواهی میدهد که مغان برای او قربانیهایی پیشکش میکردند.
🔶 برای اهریمن قربانی کردن به هر بهانهای که باشد نزدیک زرتشتی راستین سنت گرا کاری سخت نکوهیده و گناهی نابخشودنی است. اینکه این آیین از آنِ دین کهن مغان بودهاست، قطعی است. بنونیست به درستی و به حق این آیین را یک آیین زروانی میداند.
🔻 ازنیک افسانهٔ دیگری نیز گفتهاست
♦️ اهریمن اورمزد را به خوراکی خواند؛ ولی چون اورمزد آمد نمیخواست تا هنگامیکه پسرانشان با یکدیگر نجنگیدهاند، دست به خوراکی زند. همینکه پسر اهریمن پسر اورمزد را زد، در جستجوی یک داور برآمدند ولی کسی را نیافتند پس (هر دو) آنها خورشید را ساختند تا او داور آنها باشد.
به کانال فرقه های عجیب و جهان ماوراء بپیوندید
🔻🔻
http://eitaa.com/joinchat/3478585344Cfddd4eceb2
ادامه دارد....🔻🔻