دیوها و موجودات مافوق طبیعی در عجايـب نـامـه هـا 👹🔻 قسمت (پایانی) 5️⃣1️⃣ ♦️ در جایی دیگر از بحیره نوعی از غول به نام «الغدار» توصیف می شود که در سرزمین های مصر و حجاز و یمن زندگی میکند و علاقه شدیدی به مجامعت با انسان دارد. یک روز شخصی از اعراب در بیابان میرفت و گرفتار غول الغدارشد. 🔷 مرد که دید غول قصد جماع با وی را دارد مشکی را که پر از کشک بـود جلوی آلت غول نگه میدارد غول دهانۀ مشک را به آلـت خـود مـی چسباند تـا منی اش را در آن بریزد. پس از اینکه مرد عرب توانست با حیله ها از دســت غـول برهد، مشک را می گشاید و آن را پر از عقرب میبیند . 🔶 اما اطلاعات مبهمی از الغدار در عجایب المخلوقات موجود است قزوینی او را دیوی معرفی می کنـد کـه صـورتـی شبیه آدمی دارد و بر شتر مرغ سوار است و هر کس را که ببیند، می کشد . 🔷 گستردگی و تکمیل روایت های عجایب المخلوقات قزوینی در بحیره به خوبی قابل مشاهده است و حجم چند برابر بحيره و تکمیل روایت ها چنان که در روایت فوق ذکر شد، دلیلـی اســت بـر ایــن مدعا در نمونه ای دیگر می توان به موجودی به نام جساسه اشاره کرد. قزوینی (ص، ۱۲۴) 🔶 در توصیف جزیره ای به نام جزيرة الجساسه آن را حیوانی معرفی می کند که در احوال دیگران تجسّس میکند قزوینی بی درنگ حدیثی از پیامبر (ص) نقل میکند که خبر از رویارویی پیامبر (ص) با جساسه دارد. پیامبر از جساسه اخبار دنیا و کائنات را میپرسد و جساسه پاسخ می دهد. 🔷 در این روایت گویی بخش هایی از داستان ناتمام است و ابهام و نقص دارد. فزونی در نسخه ای دیگر از این روایت داستان جساسه را با دجال پیوند می دهد و روایت کامل و عجایب نام های قوی تری ارائه میدهد (فزونی استر آبادی، همان (۵۲۸) 🔻 نتیجه گیری 🔷 عجایب نامه ها در مسیر تاریخی خود تحول و تغییر یافته اند. توصیف و گسترش امر غریب از مهمترین عوامل تغییر و تحول عجایب نامـه هــا بــه شـمار می رود در نسلهای نخستین عجایب نامه ها مانند عجایب المخلوقات قزوینی در سده ۶ ق میان امر عجیب به عنوان واقعیتی که حضور حقیقی دارد و امر غریب به عنوان پدیده ای غیر طبیعی و غیر حقیقی مرز باریکی وجود دارد. 🔶 همین امر سبب شد کمتر به عجایب نامه ها به عنوان آثار غیر جدی و سرگرم کننده نگاه شود از این رو، سنت عجایب نامه نویسی توسعه یافـت و تـا چندین سده آثاری در این زمینه پدید آمد. 🔷 اما با حذف و ناپیدایی مرز حقیقت وغیر حقیقت و طبیعی و ماوراء الطبیعی و در هم آمیختن مطالب تاریخی و علمــی بـا تخیل و خیال پردازیهای افسانه وار در عجایب نامه متأخر تر، مانند بحيره فزونی استر آبادی در سده ۱۱ق آثار عجایب نامه ای به تدریج در ردیف آثار تفننی و سرگرم کننده و به گونه ای کشکول» یا «زنبیل در آمدند و همین امر سبب شد سنت عجایب نامه نویسی تا سده های اخیر ادامه نیابد. 🔶 مطالب مربوط به موجودات ماورایی و دیوها و هیولاها به تدریج در نسل های متأخر عجایب نامه ها توسعه یافتند و روایت های آنها اغراق آمیزتر همراه با تصویرسازی و شاخ و برگ بیشتر ارائه شدند. 🔷 هیولاها و دیوها و اجانین در همه عجایب نامه ها در قلمرو اسلامی به سر میبرند و اغلب روایت های غریب در جزایر و سرزمینهای عربی یا چین و هند و مصر اتفاق میافتد. داستان های سیاحان و دریانوردان نقش مؤثری در خیال پردازیهای عجایب نامه ای داشته اند. 🔶 هر چند هیولا پنداشتن مردمان سرزمینهای دور دست پدیده ای جهان شمول است. کاترینا استنو تعبیر دیگری را به عنوان مردمان سرزمین های دور دست به کار می برد که معمولاً سگ سر، گرگ سر ناقص الخلقه، مرکب از انسان و حیوان و غیره تصویر می شده اند. 🔷 در هر حال خاستگاه بسیاری از افسانه ها و داستان های امثال و مهم تر از همه، باورهای مردم را میتوان در روایت های عجایب نامه ها باز جست. 🔶 عجایب نامه ها از مهمترین منابع پژوهش در عرصه فرهنگ پژوهی، مردم شناسی و فولکلور به شمار می آیند و مطالعه تطبیقی میان عجایب نامه ها در روزگاران کهن تا سده های متأخر تر امکان بررسی تغییر و تحول آرا و باورها و معتقدات و رفتارهای اجتماعی را میسر می سازد . ♦️ منبع : نشریه ادبیات تطبیقی (علمی- پژوهشی) دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان #افسانه_های_باستانی #جن_گیری #جن_شیطان #سحر_جادو #ماوراء #موجودات_عجیب #موجودات_ماورالطبیعه #خرافات #جاهلیت #واقعیت_یا_تخیل #عجیب_غریب به کانال فرقه های عجیب و جهان ماوراء بپیوندید 🔻🔻 http://eitaa.com/joinchat/3478585344Cfddd4eceb2