🎤 مصاحبه مجله رهنامه پژوهش با استاد یزدانپناه 9️⃣ 🔰موضوع مصاحبه: رابطه فلسفه و دین ❇️برای اسلامی شدن فلسفه چه باید کرد؟ 🔺باید فهم منضبط و علم اصولِ مربوط به معارف داشت. 🔸اصول فقه متعارف و به ویژه بحث ظهورگیری آن بسیار مفید است؛ 🔹دو قسم تاویل وجود دارد؛ تأویل طولی و تأویل عرضی. این دو نوع تأویل به بحث های هستی شناسانه ای مربوط است که ما در پی آنیم و نباید همه الفاظ شریعت در این وادی، همچون عرش، کرسی، ید و سماء را مجاز کنیم، بلکه باید در جای خود درباره آنها بحث شود. 🔸به باور من اگر کار منضبط دیگری در متون دینی انجام شود، تمام آنچه در متون دینی موجود است، به طور جدی به هم گره می خورد؛ فلسفه به تدریج بسیاری از مسائلی را که در شریعت آمده است، سامان داده و فهم عقلانی از آن ها ارائه می کند. ☑️برای حل تعارض ها نیز راه های بسیاری وجود دارد. ◻️تعارض را باید به ▫️تعارض صریح، ▫️تعارض به لوازم و ▫️تعارض به مبانی تقسیم کرد. فیلسوف مسلمان، خود را با تمام این ها درگیر می کند. ▪️اگر سرانجام تعارضی پیش آید، فیلسوف مسلمان غالباً به نفع دین کنار می رود؛ به این معنا که راه فلسفی دیگری باز می کند؛ ▪️اما در برخی موارد فیلسوف مسلمان هر چه تلاش می کند، باز می بیند متن دینی آن گویایی را ندارد. در این گونه موارد او می کوشد نظر خودش را نگه دارد و متن دینی را تأویل کند. ▪️در مواردی نیز متن دینی واضح است؛ 🔳پس فیلسوف مسلمان یا خودش تعارض را حل می کند و یا فیلسوف بعدی آن را حل می کند. از این رو، اعتقاد این است که به تدریج سیر فلسفه اسلامی در اسلام قوی تر شد. ⚠️البته در مواردی که متن دینی وضوح ندارد، کار فیلسوفان مانند کار فقیهان می شود. مثلاً فقیه در مسائلی که روایات زیادی دارد، کرّ و فرّ بسیاری دارد؛ اما در مواردی که روایت، واضح نیست، در نهایت می گوید علمش را به اهلش رد می کنیم؛ یعنی ائمه می فهمند. تعبیری وجود دارد که می گوید هر روایتی را رد نکنید و به اهلش ارجاع دهید تا آن را حل کنند. 🔸متن دینی نیز قرار نیست همه اش در مرحله وضوح باشد؛ مثلاً در مورد بداء بیست ویژگی مطرح شده است؛ ولی گاهی نیز مطلبی گفته می شود؛ اما ویژگی های آن نمی آید. در این موارد است که به مشکل برمی خوریم؛ برای مثال درباره اینکه حضرت آدم پیش از اینجا کجا بود که هبوط کرد، متون دینی چندان وضوح ندارد. گاهی نیز روایت ها با هم تعارض دارند و هرگز با هم جمع نمی شوند. 🔺البته تلاش دیگری که باید بکنیم و بسیار مهم است، این است که فهمی فیلسوفانه از متون دینی و فهمی منضبط و در عین حال گسترده ایجاد کنیم. 🔸اگر تمام ادعاها فراهم آید، می تواند فیلسوف مسلمان را در تحلیل ها، استدلال ها، فهم فضاها و رفتن به فضاهای جدید بسیار کمک کند؛ از این رو معنایی که به آن استناد می کنند و می گویند امتناع در تفکر لازم می آید، به باور من برعکس است. _ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #استاد_آیت_الله_یزدانپناه #مصاحبه #فلسفه_و_دین —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac