🔴
اهم مصادیق «حکمت» از نگاه قرآن
🖊احمدحسین شریفی
🔶از مهمترین کارویژههای همه پیامبران الهی، علیالخصوص پیامبر اعظم(ص)، تعلیم «حکمت» به مردمان بوده است: «يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَة»
در غالب آیات متعددی که این حقیقت را بیان میکنند، منظور از حکمت، حکمت عملی و اخلاقیات فردی و اجتماعی در ساحتهای مختلف بینشی، گرایشی و کنشی است. از جمله اهم مصادیق حکمتهای وحی شده به پیامبر اکرم(ص) را میتوان در آیات ۲۲ تا ۳۹ سوره اسراء مشاهده کرد. در این آیات، حکمتهای مهم ناظر به ساحتهای بینشی، گرایشی و کنشی انسان طراز اسلام بیان شده است:
1. پرهیز از شرک و توجه به پیامدهای دنیوی: لا تَجْعَلْ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ فَتَقْعُدَ مَذْمُوماً مَخْذُولاً
2. احسان و نیکی به والدین: وَ قَضى رَبُّكَ أَلاَّ تَعْبُدُوا إِلاَّ إِيَّاهُ وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ كِلاهُما فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍّ وَ لا تَنْهَرْهُما وَ قُلْ لَهُما قَوْلاً كَريماً وَ اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَ قُلْ رَبِّ ارْحَمْهُما كَما رَبَّياني صَغيراً
3. اعطای حقوق خویشان، مستمندان و در راه ماندگان: وَ آتِ ذَا الْقُرْبى حَقَّهُ وَ الْمِسْكينَ وَ ابْنَ السَّبيلِ
4. پرهیز از اسراف و تبذیر: وَ لا تُبَذِّرْ تَبْذيراً إِنَّ الْمُبَذِّرينَ كانُوا إِخْوانَ الشَّياطينِ وَ كانَ الشَّيْطانُ لِرَبِّهِ كَفُوراً
5. میانهروی در انفاق و بخشش: وَ لا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلى عُنُقِكَ وَ لا تَبْسُطْها كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُوماً مَحْسُوراً
6. خودداری از کشتن فرزند: وَ لا تَقْتُلُوا أَوْلادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَ إِيَّاكُمْ إِنَّ قَتْلَهُمْ كانَ خِطْأً كَبيراً
7. پاکدامنی و پرهیز از زنا و فحشاء: وَ لا تَقْرَبُوا الزِّنى إِنَّهُ كانَ فاحِشَةً وَ ساءَ سَبيلاً
8. پرهیز از قتل و کشتن مظلومان: وَ لا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتي حَرَّمَ اللَّهُ إِلاَّ بِالْحَقِّ
9. مواظبت از اموال و داراییهای یتیمان: وَ لا تَقْرَبُوا مالَ الْيَتيمِ إِلاَّ بِالَّتي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّى يَبْلُغَ أَشُدَّهُ
10. وفای به عهد و پیمان: وَ أَوْفُوا بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كانَ مَسْؤُلاً
11. عدالت اقتصادی و تجاری: وَ أَوْفُوا الْكَيْلَ إِذا كِلْتُمْ وَ زِنُوا بِالْقِسْطاسِ الْمُسْتَقيمِ ذلِكَ خَيْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْويلاً
12. خودداری از رفتارهای ناآگاهانه و توجه به مسؤولیت دربرابر ابزارهای ادراکی: وَ لا تَقْفُ ما لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ كُلُّ أُولئِكَ كانَ عَنْهُ مَسْؤُلاً
13. دوری از تکبر: وَ لا تَمْشِ فِي الْأَرْضِ مَرَحاً إِنَّكَ لَنْ تَخْرِقَ الْأَرْضَ وَ لَنْ تَبْلُغَ الْجِبالَ طُولاً
14. تأکید مجدد بر توحید و توجه به پیامدهای اخروی شرک: وَ لا تَجْعَلْ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ فَتُلْقى في جَهَنَّمَ مَلُوماً مَدْحُورا
#اخلاق
@Ahmadhoseinsharifi
🌹