🔴 اجرای #کالابرگ_الکترونیکی چه آورده ای برای دولت و چه گشایشی برای معیشت مردم دارد؟
🔹بر اساس اعلام وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مبلغ پرداخت یارانه برای دهک‌های اول تا سوم ۴۰۰ هزار تومان و دهک‌های چهارم تا نهم ۳۰۰ هزار تومان است و مردم به عنوان مصرف‌کننده نهایی با استفاده از کارت‌های بانکی و اعتبار یارانه خود می‌توانند از فروشگاه های مشخص(زنجیره ای)، کالای مورد نظر خود را از لیست ۱۰ قلم کالای اساسی شامل شیر، پنیر سفید، ماست کم‌چرب، مرغ ، تخم‌مرغ، روغن مایع، ماکارونی، قند، شکر و برنج و با هر عنوان و برندی انتخاب و خریداری کنند. چند نکته در این باره مطرح است.
1️⃣ اشکال اول؛ #کالا_برگ_الکترونیکی زمانی برای مردم ارزش دارد که «سطح مصرف» یک یا چند کالا را برای مردم تضمین کند. بطور مثال؛ دولت به مردم این تضمین را بدهد که منِ دولت، هر ماه، سه کیلو گوشت مرغ را برای شما تضمین می کنم که دریافت کنید؛ چه قیمت مرغ در بازار افزایش پیدا کند چه نکند؛ من سطح مصرف این مقدار از کالا را هر ماه برای شما تضمین می کنم ولو قیمت مرغ افزایش پیدا کند.
🔹اما در طرح پیش رو اینگونه نیست. دولت می گوید من اعتبار 300 یا 400 هزار تومان برای هر نفر در نظر می گیرم؛ شما در طول ماه فقط تا این سقف می توانید مرغ یا سایر اقلام را خریداری کنید. حالا مرغ 50 هزار تومان باشد یا 100 هزار تومان؛ به من ربطی ندارد. (یا سایر اقلام) اگرچه در طرح ابتدایی آمده که مبنای قیمت این اقلام در آغاز طرح، قیمت های شهریور 1400 خواهد بود اما در ادامه افزایش پیدا می کند.
2️⃣ اشکال دوم؛ محدود کردن آزادی انتخاب مردم؛ اگرچه در ابتدای طرح، افراد اختیار دارند که از یارانه نقدی استفاده کنند یا از کالابرگ، اما بعد از مدتی، یارانه نقدی حذف خواهد شد. در واقع، دولت با تغییر یارانه نقدی به کالابرگ الکترونیکی، فقط آزادی مردم را محدود می کند که با این چندرغازی که ماهانه برای هر خانوار شارژ می شود فقط می توانند چند قلم کالای محدود و آن هم از فروشگاه های معدود زنجیره ای خرید کنند.
🔹یعنی خانوار نمی تواند از این اعتبار برای خرید قلم و دفتر فرزند خود استفاده کند؛ نمی تواند قبض آب و برق خود را پرداخت کند؛ بطور کلی نمی تواند نیاز ضروری خود را به انتخاب خود، تأمین کند. مجبور است از میان 10 قلم کالای معرفی شده(ماست، شیر، پنیر، قند، شکر، ماکارونی، روغن مایع، برنج، مرغ و تخم مرغ) تا سقف مبلغ مشخص، خرید کند.
3️⃣ اشکال سوم؛ رانت بزرگ برای فروشگاه های بزرگ زنجیره ای و تضعیف فروشگاه های محلی و خُرده فروش؛ طرح کالابرگ الکترونیکی قریب 15 هزار میلیارد تومان در ماه برای فروشگاه زنجیره ای بزرگ رانت ایجاد می کند در حالیکه این فروشگاه ها در کشور محدود و معدود بوده و در سراسر کشور شبکه دارند. در این بین فروشگاه های محلی، فروشگاه های خُرد و ... در این طرح ورشکسته می شوند یا بسیار تضعیف خواهند شد.
🔹نه فقط در 10 قلم مشخص، که در فروش سایر اقلام هم این فروشگاه ها تضعیف می شوند. بطور مثال، فردی که جهت خرید برنج یا روغن به فروشگاه زنجیره ای می رود معمولاً خریدهای دیگر خود را هم بعلت تخفیف ها و تبلیغ قرعه کشی ها یا کمبود وقت و انرژی، از همانجا خریداری می کند.
🔸تضعیف فروشگاه های محلی، منطقه ای، مناطق محروم، حاشیه نشین و روستاها و ... نه به نفع اقتصاد و معیشت مردم است و نه به مصلحت و امنیت جامعه!
4️⃣ اشکال چهارم؛ یکی از دلایلی که دولت دنبال اجرای این طرح است استدلال آنها مبنی بر کاهش تورم در صورت اجرای کالابرگ الکترونیکی است. دولتی ها، مبنای ایجاد تورم را نقدینگی می دانند و پرداخت یارانه نقدی را معادل تزریق نقدینگی به اقتصاد جامعه؛ در حالیکه می توان با ادله فراوان و آمارها و ارقام رسمی اثبات کرد اجرای این طرح، تأثیری در کاهش تورم نخواهد داشت.
🔹لذا؛ اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی؛ نه آورده آنچنانی برای دولت دارد و در کاهش هزینه های دولت مؤثر است و نه هم گشایشی در خور ولو 5 درصد در معیشت مردم و نه اولویتی در بین مسائل جدی اقتصاد دارد. متأسفانه تیم اقتصادی دولت با صرف هزینه و انرژی و زمان خود، از مسائل اصلی و جدی اقتصاد بازمانده اند و گوش شنوایی نیست.
موفق و مؤید!
✍مدرسیان
@gam_dovvom