.
✨﷽✨
❓پرسش یکی از اساتید محترم عضو کانال:
آیا با پیشرفتهای علمی درباره هوش مصنوعی، نظریهٔ تجرد نفس قابل دفاع است؟
🔅پاسخ:
🔸هویت نفس در فلسفهٔ اسلامیِ صدرایی، به عنوان حقیقت انضمامی نسبت به بدن، تلقی نمیشود. بدین توضیح که نفس اصولاً با صیرورت و حرکت جوهری جسم، شکل گرفته است؛ بر این اساس، جنینِ در حال رشد، همسان با تحولات پیشین، که از خون بسته، متحول گشته و صاحب استخوان و گوشت شد، و در این تحولات، خودش شکوفا شد و چیزی از خارج، به او ضمیمه نشد، همچنین فعلیت جدیدی را در خود -نه به صورت موجودی متمایز- به نام نفس، تجربه میکند، و در اثر تحولاتش، به شکوفایی رسیده و نفس موجود میشود؛ دقیقا همانگونه که شکوفهٔ گُل، از بیرون از گیاه، به گیاه ضمیمه نشده است، بلکه تحول گیاه است که او را گُل کرده است.
🔸از اینرو، ذهن حقیقتی غیر از بدن است؛ ولی وجودی غیر از بدن، ندارد. پس در عین تحفظ بر مادیت بدن، و تجرد نفس، به اتحاد وجودی این دو، قائل میشویم.
🔸فهم این نکته که دو حقیقت، واقعا دو حقیقت باشند، ولی وجود واحدی داشته باشند، سهم کسانی است که هندسهٔ فلسفی حکمت متعالیه را عمیقا درک کرده باشند.
🔅بر اساس نکتهٔ فوق، قائلین به نظریهٔ هوش مصنوعی، بهخصوص در تقریرهای قوی آن، اگر بتوانند اثبات کنند که جسمِ متحول به نفس، لازم نیست که از عناصر متعارف و کنونیاش باشد، بلکه امتزاج عناصر متفاوت نیز، امکان پدیدآوری نفس را دارند، منافی با دیدگاه حکمت متعالیه نیستند.
🔸فارغ از نکات فوق، تاکنون چالشهای مهمی همچون چالش آگاهی، ارادهٔ آزاد، امکان فعل اخلاقی، و ... در مقابل ایدهٔ هوش مصنوعی وجود دارد، که پردازشگران این ایده را دچار ابهام نموده است.
🆔
@ghafari_ir