🌷 نکته تفسیری صفحه ۵۱۷🌷 گرامی‌ترین شما نزد خدا، باتقواترین شماست: یکی از معجزات اسلام این بود که ارزش های دروغین را با صراحت تمام کنار زد و ارزش های حقیقی را به جای آن ها معرّفی کرد. اسلام در زمان و مکانی ظاهر شد که افتخار به آباء و اجداد و قبیله و طایفه در میان مردم رواج بسیار داشت و نداشتن اسم و رسمِ معروف، مایه‏ ی ننگ و سرشکستگی بود. آنان حتّی مرد را بهتر از زن می دانستند و زن را موجودی بی ارزش برمی شمردند. قرآن امّا بر این عقاید نادرست خط بطلان کشید و فرمود که مرد یا زن شدنِ یک انسان، تنها به خواست و حکمت خدا مربوط می شود، و وجود اقوام و قبایل مختلف، یکی از تدبیرهای الهی است تا مردم از یکدیگر شناخته شوند و تمام انسان ها به یک شکل نباشند. آنگاه با صدای بلند اعلام کرد که ارزش انسان به تقوا و پرهیزکاری و اطاعت از فرمان خدا و آراستن خود به صفات و ویژگی های نیکوست. تاریخ اسلام، حکایت گر پایین آمدن افرادِ به ظاهر بزرگ و سرشناسی مانند ابوجهل، ابولهب و ابوسفیان، و مقام گرفتن افرادِ به ظاهر کوچکی همچون بلال حبشی و سلمان فارسی توسّط پیامبر خداست. پیامبر با مسلمانانِ فقیر نشست و برخاست می کرد، با آنان غذا می خورد و به آنان احترام می گذاشت، و در مقابل، با مشرکانِ ثروتمند، دشمن بود و هرگز در برابر آنان فروتنی نمی کرد. هنوز ندای پیامبر در گوش ها می پیچد که فرموده است: «ای مردم، آگاه باشید که پروردگار شما یکی است و پدرتان یکی؛ نه عرب بر غیر عرب برتری دارد و نه غیر عرب بر عرب؛ نه سیاه پوست بر گندم گون برتری دارد و نه گندم گون بر سیاه پوست؛ هیچ برتری ای وجود ندارد مگر به تقوا و پرهیزکاری.» علاوه بر آیه‏ی مورد بحث که برتری انسان ها را تنها ثمره ی تقوا می داند، در سوره‏ ی حجرات نیز به بسیاری از ارزش های معنوی و اخلاقی اشاره شده است. به گفته ی برخی از مفسّران، این سوره، «سوره‏ ی اخلاق» است و در آن به بسیاری از ارزش های معنوی و اخلاقی اشاره شده است. ارزش هایی که در این سوره آمده، این هاست: 1ـ گوش به فرمان بودن و اطاعت محض از پیشوایان معصوم؛ 2ـ حفظ ادب و احترام در پیشگاه آنان؛ 3ـ بررسی خبرِ افراد فاسق و منحرف در مورد دیگران و پرهیز از قضاوت سریع بر اساس خبر چنین افرادی؛ 4ـ آشتی دادن میان دو گروه از مسلمانان که با هم درگیر شده اند و حمایت از گروه مظلوم در صورت تجاوزگری گروه دیگر؛ 5ـ لزوم رعایت عدالت در هر حالی؛ 6ـ به فرموده‏ ی آیه‏ ی 10، افراد باایمان با یکدیگر برادر هستند و باید مانند برادران خونی، با هم مهربان باشند و از یکدیگر حمایت کنند؛ 7ـ پرهیز از مسخره کردن، عیب جویی و یاد کردن دیگران با القاب زشت و ناپسند؛ 8ـ پرهیز از بدگمانی؛ 9ـ پرهیز از غیبت و بدگویی از دیگران؛ 10ـ توجّه به ارزش تقوا و پرهیزکاری که مهم ترین ارزش انسانی است، و پرهیز از فخرفروشی به ارزش های خیالی مانند مرد یا زن بودن، یا وابسته بودن به نام و نسب خاص؛ 11ـ توجّه به معنای ایمانِ راستین و تفاوت آن با ایمان زبانی؛ 12ـ لزوم شکرگزاری از خدا برای نعمت ایمان؛ 13ـ انفاق و جهاد که دو ویژگی اصلی مؤمنان راستین است.