بسم الله الرحمن الرحیم نکته تفسیری صفحه ۶۰۲: (سوره­ ی کوثر). خیر و برکت فراوان: حضرت محمد صلوات الله علیه در دوران رسالت خود، با مشکلات گوناگونی روبرو بود. وجود این مشکلات از یک­سو، و طعنه و مسخره‏ ی دشمنان پیامبر صلوات الله علیه از سوی دیگر، فشارِ روحی فراوانی بر آن حضرت وارد می­ کرد؛ فشاری که هیچ­کس جز پیامبر نمی­ توانست آن را تحمّل کند. از این­ رو خداوند در آیات متعددی از قرآن با لحن مهربانانه به پیامبر خود دلداری می­ دهد و به آن حضرت وعده می­ دهد که پیروزی نهایی در دنیا و آخرت، از آنِ او و پیروان او خواهد بود. یکی از مشکلاتی که پیامبر صلوات الله علیه با آن مواجه بود، طعنه‏ ی دشمنان آن حضرت در مورد نداشتن فرزند پسر بود. می­دانیم که پیامبر صلوات الله علیه در دوران اقامت در مکه، دو پسر کوچک خود به نام­ه ای «قاسم» و «طاهر» را از دست داد. این موضوع، زبان بدخواهانِ قریش را به طعنه گشوده بود و آنان پیامبر(ص) را «ابتر» یعنی شخص بدون نسل می­ نامیدند. آن­ها بر اساس عقاید پوچ خود، برای فرزند پسر اهمیّت بسیاری قائل بودند و او را تداوم­ بخش برنامه­ های پدر برمی­ شمردند. از این رو مشرکان، پس از وفات پسران پیامبر(ص) گمان کردند که حتماً برنامه­ های پیامبر(ص) به سبب نداشتن فرزند پسر، پس از رحلت او تعطیل خواهد شد، و راه و روش آنان، با نسل مشرکی که به جای می­ گذارند، باقی خواهد ماند؛ امّا خداوند با نازل کردن این سوره، به پیامبر خود دلداری داد که به زودی خیر و برکت فراوانی(کوثر) به ایشان عطا خواهد کرد؛ خیر و برکتی که آثارش در دنیا و آخرت نمایان خواهد شد. به فرموده­ ی روایات اهل­بیت(ع)، آثار این خیر و برکت در قیامت، نهر ویژه­ ای در بهشت است که از آنِ پیامبر خدا، امیر مؤمنان علی علیه السلام و دوستداران امام علی علیه السلام خواهد بود[1]؛ امّا بزرگ­ترین اثر این خیر و برکت فراوان در دنیا، بخشش فرزند بی­ مانندی همچون حضرت زهرا… به پیامبر بود؛ دختری که خدا او را از هر گونه ناپاکی جسمی و روحی پاک کرده بود و برترین بانوی زنان جهان بوده و هست؛ فرزندی که از وجود او، یازده امام معصوم پدید آمدند و پیامبر اسلام او را پاره‏ی تن، نور چشم، و میوه‏ ی دل و جان خویش نامید؛[2] بانویی که در کودکی، غبار غم را از چهره‏ ی پیامبر صلوات الله علیه پاک می­ کرد، و در جوانی، تنها بانویی بود که در مقام و عظمت و رشد و کمالات، هم­ ردیف همسر گرامی­اش علی علیه السلام بود، و پس از رحلت پیامبر صلوات الله علیه ، با جان­فشانیِ تاریخی خود، از حریم امامت و ولایت دفاع کرد و جان پرارزش خود را در راه دفاع از اسلام فدا نمود، و بدین ترتیب، دشمنان دین خدا را رسوا کرد. خداوند به وسیله‏ ی این بانوی گرامی، نسل پیامبرش را زیاد فرمود و در سراسر زمین گسترش داد؛ تا حدّی که هیچ نسلی به این شمار بر روی زمین وجود ندارد و این همان معنای کوثر یعنی «خیر کثیر» است. آری، خداوند در این سوره به پیامبر خود مژده داد که به­ زودی خیر و برکت فراوانی در دنیا و آخرت بدو عطا خواهد کرد و پیش­گویی کرد که افرادی که به آن حضرت طعنه می­زدند و او را بدون نسل می­ خواندند، خودشان بدون نسل خواهند شد. این پیش­گویی قرآن، به­ روشنی اتّفاق افتاد و پس از گذشت چند دهه، دیگر از دشمنان پیامبر صلوات الله علیه و نسل آنان اثری باقی نماند. هم­ اکنون شمار فراوانی از سادات در سراسر زمین زندگی می­ کنند؛ ولی آیا کسی از نسل ابوجهل، ابولهب، ابوسفیان و... خبری دارد؟[3]   [1] - تفسیر الصافی، ج5، ص382 [2] - بحار­الانوار، ج28، ص37   [3] - به غیر از موارد فوق، در نگارش این متن از تفسیر نمونه و المیزان، ذیل این سوره استفاده شده است.