هدایت شده از 🌷شمیم یار🌷
🌺نکته تفسیری صفحه ۲۷:🌺
نیکی چیست و نیکوکار کیست؟:
پس از آنکه خدا قبله ی مسلمانان را از بیت المقدّس به سوی کعبه تغییر داد، اهل کتاب، یعنی یهودیان و مسیحیانی که پیش از مسلمانان کتاب آسمانی داشتند و حاضر نبودند حق را بپذیرند، شروع به جار و جنجال کردند تا از آب گل آلود ماهی بگیرند! یهودیان گفتند که نیکوکاری، راه و روش ماست که به سمت مغرب عبادت می کنیم، و مسیحیان ادعا کردند که نیکوکاران واقعی ما هستیم که قبله ی ما به سمت مشرق است. خداوند دانا، این سخنان کودکانه را رد کرد و توضیح داد که جهت قبله را خود تعیین می کند. او برای هر امّتی، بنا بر مصلحتشان، قبله ای قرار داده است، و پرداختن به این امور ظاهری و کنار گذاشتن موضوعات اصلی، نشانه ی ایمان و نیکوکاری نیست.
به راستی انسانیت یک انسان به چیست، و خوبی و بدی یک فرد را چگونه می توان تشخیص داد؟ با چه معیاری افراد نیکوکار را بشناسیم و چگونه بفهمیم که خود ما از آنها هستیم؟ این آیه به این پرسشها پاسخ می دهد. خداوند، در این آیه، نشانه های اصلی ایمان را توضیح داده تا مردم بدانند نیکی چیست و نیکوکار واقعی کیست. از نظر قرآن، نیکوکاران واقعی، این ویژگی ها را دارند:
1ـ به خدای یگانه ایمان دارند و تنها او را می پرستند.
2ـ باور دارند که خدا بندگانش را پس از مرگ زنده کرده، در دادگاه قیامت به اعمالشان رسیدگی می کند.
3ـ قبول دارند که در جهان، مخلوقاتی به نام فرشتگان وجود دارند و خدا به وسیله ی آنان، امور جهان را اداره می کند.
4ـ به کتابهای آسمانی که بر پیامبران نازل شده، ایمان دارند و به همه ی آنها احترام می گزارند.
5ـ دعوت پیامبران خدا را می پذیرند و در برابر آنان تسلیم می شوند.
6ـ نسبت به خویشاوندان فقیرشان بی تفاوت نیستند و به آنان کمک مالی می کنند.
7ـ به امور کودکان یتیم و بی سرپرست رسیدگی می کنند.
8ـ به افرادی که از آنها صدقه می خواهند، انفاق می کنند.
9ـ برای آزاد کردن بردگان، از مال خود خرج می کنند.
10ـ در برابر خدای بزرگ و نعمت بخش سر خم می کنند و به نماز می ایستند.
11ـ حقوق واجب مالی خود را ادا می کنند.
12ـ به عهد و پیمانشان با خدا و خلق خدا وفادارند.
13ـ بر فقر و تنگدستی صبر می کنند.
14ـ بر بیماری و رنج شکیبایی می ورزند.
15ـ در جنگ با دشمنان خدا استقامت دارند.
آری، ایمان به خدا، مشتی خرافات و خیالات باطل نیست؛ بلکه مجموعه ای از اعتقادات راست است؛ عقایدی که بر اساس حقایق جهان هستی، در جان و دل می نشیند و انسان را به موجودی دانا تبدیل می کند. این باورهای درست، باعث می شود که ما با آفریدگارمان ارتباط درستی برقرار کنیم، بندگان او را دوست داشته باشیم و در برابر سختی های روزگار تسلیم نشویم. اگر اندکی در باره ی اعتقادات باطل و آداب و رسوم خرافی مردم غیر مسلمان مطالعه کنیم، متوجّه می‌شویم که قرآن چه حق بزرگی بر گردن ما دارد. قرآن، جهان را چنان که هست، به انسانها نشان داده و به آنان آموخته است که چگونه زندگی کنند تا نام انسان، برازنده ی آنان باشد. بار دیگر این آیه را بخوانیم و به یاد داشته باشیم که پیامبر گرامی ما در بارهری آن فرمود: «هر کس به این آیه عمل کند، ایمان خود را کامل کرده است.»[1]
[1] . المیزان فی تفسیر القرآن ، ج1 ، ص431