🌺نکته تفسیری صفحه ۶۲:🌺
. نخستین عبادتگاه:
دو آیه از این صفحه، در باره ی كعبه، تاریخچهی آن و اهمیت عبادت در آن سخن میگویند. از میان نكاتِ این دو آیه، دو نکته به اختصار بیان می شود:
1ـ تاریخچه ی كعبه: علم ثابت كرده كه در گذشته، تمام كره ی زمین زیر آب قرار داشته است. بر اساس فرمایش معصومین، نخستین زمینی كه از آب خارج شده، محلّی است كه خانه ی خدا بر آن بنا شده است.[1] طبق این آیات، اولین خانه ای كه برای عبادت خدا برای مردم در نظر گرفته شده، کعبه بوده است. بر اساس تاریخ، كعبـه را حضـرت آدم علیه السلام ساخت. این خانه از توفان نوح آسیب دید و حضرت ابراهیم آن را بازسازی کرد[2]. گفتنی اینكه كعبه از دیرباز مورد توجّه همه ی ادیان بوده است؛ چنانكه محققان گفته اند كه هندوها، صائبان فارسی زبان، كلدانیان، زرتشتیان، یهودیان، مسیحیان و عرب جاهلی، هر یک به دلیل و عقیده ای خاص، كعبه را محترم می شمردند و آن را ارج می نهادند.[3]
2ـ ویژگی های مكّه: مكّه دارای ویژگی های خاص و منحصر به فردیست. اگرچه این شهر در بیابان قرار دارد، از دیرباز تاكنون همیشه مورد توجه مردم قرار داشته و سرشار از نعمتها و خیر و بركت بوده است. مكّه برای همه ی مردم، مایه ی هدایت است. به راستی كه حج، یك دوره ی تكامل انسان است و انجام اعمال آن با توجه و حضور قلب، تأثیر بی نظیری در زندگی معنوی انسان می گذارد. مكّه، پر از نشانه های روشن خداست. یکی از نشانه های عبادت خدا در مکّه، مقام ابراهیم است؛ جایگاهی که آن پیامبر والامقام بر آن ایستاد و جای پایش معجزه آسا بر صخره ای سخت باقی ماند و پس از هزاران سال، هنوز در آن دیده می شود.[4] البته برخی معتقدند که مقام ابراهیم، جایگاه عبادت او در کنار کعبه بوده که همگان را به یاد راز و نیاز او با خدا می اندازد،[5] و شاید هر دو احتمال درست باشد. یکی دیگر از نشانه های خدا در مکّه، وجود حجرالاسود(سنگ سیاه) در ضلع کعبه است؛ سنگی که به گفته ی روایات، از بهشت به زمین فرستاده شده و به فرمان خدا و توسّط حضرت ابراهیم و اسماعیل، در آن مکان قرار داده شده است. بر اساس روایات، این سنگ در ابتدا سفید بوده و به سبب تماس بدن افراد گنهکار با آن، سیاه شده است. همچنین در روایات آمده که این سنگ در قیامت حاضر می شود و به نفع کسانی که حق آن را ادا کردند و حرمت اش را نگه داشتند و بر ضد کسانی که آن را و حرمت کعبه را انکار کردند، گواهی می دهد.[6]
وجود این خانه پس از هزاران سال، خود یكی از نشانه های بزرگ خداست. داستان ابرهه و اصحاب فیل نیز سند بزرگی برای اثبات عظمت این سرزمین محترم است. همچنین جای جای این شهر، پر از نشانه ها و آثاری است كه هر یک خاطره ای مهم از فرمانبرداری از خدا، ایثار و فداكاری، مبارزه با شیطان و توجه به فقرا را در اذهان زنده می كند.
[1]- آلاء الرحمن، ج1، ص313
[2] - نمونه، ج3، ص10
[3] - الميزان،ج3، ص361
[4] - آلاء الرحمن، ذیل آیات مورد بحث
[5] - تفسیر الکاشف، ذیل آیات مورد بحث
[6] - تفاسیر صافی و اطیب البیان، ذیل آیات مورد بحث