نکته تفسیری صفحه ۱۸۰:
میوهی شیرین درخت تقوا:
یکی از توانایی هایی که انسان برای زندگی خوب در جامعه و پیشرفت و سعادت نیاز دارد، قدرت تشخیص بدی و خوبی، حق و باطل، مفید و مضر، و دوست و دشمن است. در هر جامعه ای، سِنّی را سنّ رشد و بلوغ عقلی می دانند. پس از آن، به افراد آزادی انتخاب داده می شود، و آنان بر اساس فهم و درکشان رأی می دهند، معامله می کنند، همسر انتخاب می کنند و برای اشتباهاتشان مجازات می شوند.
اگرچه همهی انسان های عاقل و بالغ در انتخاب کردن آزاد هستند، واقعیت نشان می دهد که گاهی عواملی بر عقل و درکشان سایه می افکند و اختیارشان را آلوده می کند. از همین رو می بینیم که بسیاری از مردم، به دام حکمرانان شیطان صفت می افتند و با انسان های دلسوز مخالفت می کنند و جای حق و باطل و دوست و دشمن را تغییر می دهند. مطالعهی احوال چنین مردمی نشان می دهد که مهم ترین عامل نفهمیدن حقیقت، بی توجّهی آنان به فرمان خدا و پیروی از هوای نفس و منافع شخصی شان بوده است؛ زیرا هواپرستی و پیروی از هوای نفسانی، چشم جان انسان را کور می کند و قدرت درک حقیقت را از او می گیرد و مهم ترین هدف زندگی او را رسیدن به لذّات و خواستههای زودگذر قرار می دهد. خداوند در این باره فرموده است: «آیا دیده ای کسی را که خدای خودش را هوای نفسش قرار داده و خداوند او را با آگاهی از این که شایستهی هدایت نیست، گمراه کرده و بر گوش و قلبش مُهر زده و بر چشمش پرده ای افکنده است تا حقیقت را نفهمد؟ با این حال، غیر از خدا چه کسی می تواند او را هدایت کند؟ آیا پند نمی گیرید؟» در نقطهی مقابلِ هواپرستی اما تقوا و پرهیزکاری موجب ایجاد روشن بینی و قدرتی در وجود انسان می شود که بدون توجه به منافع و لذّت های زودگذر می تواند حق و حقیقت را دریابد و در دام باطل نیفتد. این همان حقیقتی است که خدا در این آیه به مسلمانان می فرماید؛ این که اگر آنان تقوا پیشه کنند و در پی جلب خشنودی خدا و حفظ خود از خشم او باشند، خدا چراغی در وجودشان روشن می کند که در تاریکی های جهل و نادانی، راه خود را به وسیلهی آن به خوبی پیدا می کنند و تفاوت حق و باطل را می فهمند. این حالت روشن بینی و بصیرت، یکی از بزرگ ترین نتایج ایمان و پرهیزکاری است که صف انسان های باایمان و پرهیزکار را از افراد کافر و بی تقوا جدا می کند، و اگرچه هر دو گروه در ظاهر مانند هم زندگی می کنند، تفاوتشان مانند تفاوت مردگان و زندگان است. قرآن کریم در این باره چه زیبا فرموده است:
«آیا کسی که مرده بود، سپس او را زنده کردیم و نوری برایش قرار دادیم تا در میان مردم راه برود، همانند کسی است که در تاریکی های جهل و گمراهی به سر می برد و از آن بیرون نمی آید؟ بدین سان، شیطان کارهای کافران را در نظرشان زیبا جلوه می دهد تا آنان تفاوت خوب و بد را نفهمند.»
#تلاوتروزانهیکصفحهقرآن🕊👇