🌷 نکته تفسیری صفحه ۳۱۴🌷 نکات مهمّی از داستان حضرت موسی قسمت 1: آیات این صفحه، بخشی از سرگذشت عبرت آموز حضرت موسی را باز می گوید. در اینجا به چند نکته‏ی مهم از آن اشاره می شود: 1ـ نوزاد دوست داشتنی: یکی از قدرت‏ نمایی هایی خدا در داستان موسی این بود که چنان محبّتی از موسی در دل های دیگران قرار داده بود که دوست و دشمن با دیدنش به او دل بسته می شدند؛ به‏ طوری ‏که فرعونِ سنگ دل، با دیدن او چنان به او علاقه مند شد که حاضر شد پیشنهاد همسـرش را بپذیرد و از کشتنش صرف‏نظر کند و حتّی از او مانند فرزند خویش مراقبت کند، و بدین ‏ترتیب، موسی در خانه‏ ی دشمن خود بزرگ شد. در حدیثی از امام باقر می خوانیم: «موسی چنان بود که هر کس او را می دید، دوستش می داشت.» البتّه هرچند که موسی در خانه‏ ی فرعون بزرگ شد، هیچ گاه از اخلاقِ زشت او سرمشق نگرفت و به ‏طور ویژه ای زیر نظر مستقیم خدا پرورش یافت(وَ لِتُصنَعَ عَلیّْ عَینیِّ). 2ـ ادب و ملایمت، حتّی با دشمن: کسانی که می خواهند به دیگران درس دین بیاموزند و آنان را به سوی خدا دعوت کنند، باید افرادی مؤدّب و نرم خو باشند تا شاید بتوانند بدین‏ وسیله در قلب طرفِ مقابل خود نفوذ کنند. به‏ همین‏ سبب خداوند به حضرت موسی دستور داد که با فرعونِ کافر و طغیانگر، با نرمی و ملایمت سخن بگوید تا شاید در دل و جانش اثر گذارد و او را به خود آورد. در برخی روایات آمده که حتّی موسی مأمور بود فرعون را با بهترین نامش صدا کند. البتّه باید توجّه کنیم که نرمی و ملایمت بدین معنا نبوده که فرمان خدا را تغییر دهد یا با جدّیت با او سخن نگوید؛ بلکه او مأمور بود که در عین قاطعیّت و جدّیت، با آرامش و ادب برخورد کند و پیام خدا را با نرمی و ملایمت به فرعون برساند. 3ـ هدایت موجودات: حضرت موسی در پاسخ فرعون و در معرّفی خدا فرمود: «پروردگار ما، کسی است که آفرینش هر موجودی را به او بخشید و پس از آن هدایتش کرد.»(آیه‏ ی 50). این نوع هدایت، «هدایت تکوینی» است. توضیح اینکه هدایت و راهنمایی خدا، دو نوع است؛ تکوینی و تشریعی. هدایت تکوینی، هدایتی است که در تمام جهان و در تمام موجودات دیده می شود: دانه ای که به درختی تنومند، و تخمی که به پرنده ای زیبا تبدیل می شود؛ همچنین نوزادی که دوران کودکی و جوانی اش را سپری می کند و پیر می شود و ... ، نمودهای برنامه ریزی و هدایتی است که خدا برای تک تک موجودات جهان هستی در نظر گرفته است. در این میان امّا انسان ها به سبب داشتن نعمت عقل و شعور و اختیار، به هدایت ویژه ای نیاز دارند تا به ‏وسیله‏ ی آن، نیروهایشان را در مسیر صحیح به‏ کار گیرند و از هدر دادن آن جلوگیری کنند. این برنامه ریزی و هدایت را پیامبران الهی از جانب خدا برای بشر آورده اند که به «هدایت تشریعی» معروف است.