🌷نکته تفسیری صفحه ۱۴۹🌷
صراط مستقیم:
ما مسلمانان در هر شبانه روز پنج نوبت نماز می خوانیم. بدین ترتیب، دست کم 10 مرتبه در سوره ی حمد از خدا تقاضا می کنیم که ما را به «صراط مستقیم» (راه راست) هدایت فرماید ؛ امّا آیا تا به حال به این اندیشیده ايم که منظور از صراط مستقیم چیست و ما دقیقاً از خدا چه تقاضایی می کنیم؟ شاید نیازی به توضیح نباشد که منظور از راه راست، راه و جاده ی معمول نیست؛ بلکه راه و روش خاصی ست که انسان باید با آن راه و رسم زندگی کند تا به سعادت و خوشبختی حقیقی برسد. در نگاه نخست، آیات متعدّد قرآن و روایات معصومین، معانی متفاوتی را برای راه راست برشمرده اند. یکتاپرستی و توحید، فرمانبرداری از دستورهای خدا و عبادت او، پیروی راه پیامبران الهی، سرمشق گرفتن از امامان معصوم و تبعیّت از توصیه های قرآن کریم، نمونه هایی از این معانی است.
در دو آیه ی پیش، برخی از مهم ترین توصیه های خداوند به انسان ها بیان شده که انجام آنها، نشانگر حرکت انسان در راه راست الهی است. توصیه های آیات پیشین، یکتاپرستی، نیکی به پدر و مادر، نکشتنِ فرزندان از ترس فقر و تنگ دستی، دوری از کارهای زشت در پنهان و آشکار، پرهیز از آدم کشی، رعایت حقوق یتیم، رعایت عدل و انصاف در خرید و فروش، سخن گفتن سنجیده در دادگاه و در هر جای دیگر، و وفای به عهد و پیمان است. با کمی دقّت متوجّه می شویم که معانی گفته شده برای صراط مستقیم نه تنها اختلافی با هم ندارند، همه گویای این حقیقت هستند که منظور از صراط مستقیم، «دین خدا و راه و رسم بندگی او» است که باید برنامه ی زندگی انسان ها باشد. این برنامه ی زندگی، شامل توحید، نبوّت، امامت، قرآن، احکام و دستورهای الهی، و... است که هر انسان مسلمان در زندگی اش باید آن را بپذیرد و در عمل بدان پای بند باشد. آری، صراط مستقیم، تنها راه و روشی است که به سعادت جاودان منتهی می شود. این راه در دنیا با پذیرفتن دین و آیین خدا و عمل به آن شروع می شود، و در آخرت به بهشت می رسد. کسانی که در دنیا دین خدا را پذیرفته و به آن پایبند باشند، در جهان آخرت از پل صراط به راحت عبور می کنند و به سرمنزل مقصود می رسند. اگر در روايات بسیاری می خوانیم که امیر مؤمنان علی، صراط مستقیم است، بدین سبب است که او انسان کاملی بود که پیروی از رفتار و گفتار و پندار او، بی شک انسان را به سعادت و بهشت جاودان می رساند.