🔴 امام جواد (ع) ، موسس اولین شبکه تامین منابع مالی تشیع
بنا به دلایلی نامعلوم ، برخی ابعاد شخصیتی ائمه اطهار بویژه در حوزه های اجتماعی ، مدیریتی و اقتصادی ناشناخته مانده است .
آنچه از جواد الائمه (ع) در منابر و مجالس و کتابها به آن پرداخته می شود، شخصیت معنوی ، اخلاقی و بویژه رافت و جود حضرت است و گاه در قالب چند داستان تاریخی از مناظرات ایشان ، اشراف فقهی ایشان تبیین می گردد.
این در حالی است که می توان به جرات ، جواد الائمه (ع) را موسس و مبدع بزرگترین #شبکه_بین_المللی_تامین_منابع_مالی_شیعه دانست. اقدامی که از ابتدای قرن سوم تا کنون ، توانسته ، استقلال مالی جریان مرجعیت و حوزه های علمیه و مذهب تشیع را تامین نموده و آن را در برابر هجمه ها، تحریم ها و محدودیت های جریان حکومت ها و پادشاهان، محفوظ بدارد.
🔺اخذ مالیات و زکات که در انحصار بنی امیه و بنی عباس بود در زمان مامون ، با زکاوت و هوشمندی وی، به سیستمی منظم ، هوشمند و دقیق تبدیل شد بصورتیکه از دورترین روستاها و ابادی ها تا شهرهای بزرگ در اقصی نقاط سرزمین های اسلامی، مالیات و زکات محاسبه و اخذ می گردید و به همین جهت فرهنگ پرداخت مالیات و زکات ، در بین جامعه اسلامی به فرهنگی مرسوم و رایج بدل گردیده بود.
فریضه خمس که در زمان امامین صادقین علیهما السلام ، ابعاد فقهی آن تبیین و تشریح شده بود، در زمان امام جواد علیه السلام و توسط آن حضرت، نظام مند گردید.
✅ حضرت با بهره گیری از هزاران عالم و فقیه تربیت شده و جمع کثیری از بنی هاشم ، سادات و فرزندان و نوادگان اهل بیت عصمت علیهم السلام در جای جای بلاد اسلامی، یک سیستم منسجم و ساختارمند برای تشریح و ترویج خمس و جمع آوری آن تاسیس نمود. ایشان با تعیین وکلا و نمایندگانی با ماموریت مالی در بسیاری از استان ها مانند سیستان، بست، اهواز، همدان، ری، بصره، بغداد، واسط و مراکز سنتی شیعه مانند قم و کوفه، خمس اموال شیعیان را جمع آوری کرده و به بیت امام می رساندند.
✳️ بعنوان نمونه می توان از علی بن مهزیار اهوازی، سعد بن اشعری قمی و ابراهیم بن احمد همدانی نام برد. برخی دیگر از شیعیان مانند حسین بن عبدالله نیشابوری، حاکم بست و سیستان شدند و حکم بن علیای اسدی به حکومت بحرین رسید و هر دو نفر به صورت پنهانی این وظیفه را به انجام می رساندند.
در زمانی که خلفای عباسی شدیدترین محدودیت ها و نظارت ها را بر ائمه اعمال می نمودند و اخذ منابع مالی از مردم در بسیاری اوقات بایستی در خفا صورت می پذیرفت، امام علیه السلام توانست اولین نظام سازمان یافته در سطح بین المللی را برای تامین منابع مالی شیعه ایجاد نماید و سبب گردد تا علمای اسلام و مراجع تقلید با دستی باز و اطمینان خاطر بیش ازپیش برای سیاست گذاری امور علمی از قبیل تشکیل حوزه های گسترده درسی و جمع آوری و تدوین کتب گوناگون در رشته های متعدد علوم اسلامی و جمع آوری حدیث و نیز خدمات اجتماعی از جمله محرومیت زدایی ، رفع فقر ، امور خیر و اشتغال زایی برای محرومان و غیره اقدام نمایند و استقلال حوزه های علمیه و جریان ولایت را تثبیت نماید.
بنابراین به جرات و تحقیق می توان امام جواد علیه السلام را مبدع و موسس اولین سیستم جمع سپاری مالی بر پایه انگیزه های دینی و سرمایه مذهبی در جهان تشیع دانست .
✍️ دکتر #محسن_زنگنه