3⃣مدرسه صدر اول
فقهای مدرسه سیستانی و خویی، تلاش میکنند حوزههای خالی از نص را پر از احکام شرعی نکنند و به اراده آزاد انسانها احترام زیادی بگذارند. اما مدرسه صدر اول تلاش زیادی میکند که حوزههای خالی از نص، یا منطقه فراغ تشریع را، پر از احکام شرعی کند و نقش فقیه را در زندگی بالا ببرد و به نقد نگاه مدرسه خویی در باب زعامت فقها در عصر غیبت میپردازد و یک نظریه ایجابی در باب اداره دولت در عصر غیبت دارد.
به همین دلیل امروز در حوزه نجف اراده و علاقهای برای بازگشت به صدر اول دیده نمیشود. فقط در یک یا دو درس، به آرای اصولی ایشان اشاره میشود و عملا صدر اول حضور جدی در نجف ندارد و این نشان میدهد این اندیشه مورد اقبال نجفیان قرار نگرفته و به همین دلیل صدر اول آرزوهای برآورده نشده خودش را در ایران دنبال میکند. وقتی انقلاب در ایران پیروز میشود به فرستاده صدام میگوید: حالا که من به آرزوی خودم(تشکیل حکومت اسلامی) در ایران رسیدهام، آماده شهادت هستم.