عدة من أصحابنا، عن سهل بن زیاد، عن یعقوب بن یزید، عن محمد بن أسلم، عمن ذکره، عن أبی عبدالله علیه السلام قال: إن الله عزوجل وکل بالسعر ملکا فلن یغلومن قلة ولا یرخص من کثرة (الکافی، ج ۵، باب الاسعار)
این روایت را دقت کنید:
امام صادق علیهالسلام میفرمایند: خداوند متعال، فرشتهای را وکیل قیمتها کرده است. از این رو «هرگز» از کمی کالا، قیمتها گران نمیشود و از فراوانی کالا، قیمتها ارزان نمیشود.
این روایت به صراحت، خلاف قانون اصلی است که اقتصاد امروز بر آن بنا شده است. یعنی قانون و عرضه و تقاضا.
آنچه از این روایت میفهمم این است که اگر گرانی یا ارزانی در اقتصاد رخ میدهد، ریشه آن را باید در عواملی بهجز کمی یا فزونی کالا یافت. در اینجاست که نوبت میرسد به بررسی سایر عوامل، که از قرار عوامل اصلی هستند.
گویا در این روایت، یک نظریه قیمت دیگر در حال مطرح شدن است. نظریه قیمتی که رفتارهای دیگری را بر قیمتها حاکم میداند. شاید از اینجا بتوان پلی زد به سمت و سوی مطالعه اقتصادسیاسی قیمتها، نظریه تصمیم، نظریه تعدیل و سایر نظریاتی که ورای نظام وکالتی که خداوند برای قیمتها قرار داده است به دنبال گرانی و ارزانی هستند.
این مباحث البته تاملات روایی است. روایاتی که معمولا از دسترس ما دور ماندهاند و به آنها نگاه نکردهایم.
☘️کانال تحلیلهای اقتصادی دکتر حمیدرضا مقصودی
@hamidrezamaghsoodi