در قرن شانزدهم میلادی: بازرگانان آلمانی مجبور بودند در هر 10 کیلومتر توقف کنند تا عوارض گمرکی (بخوانید باج‌های منطقه‌ای) را بپردازند. اکثر روستاها واحد پول خود را داشتند و در منطقه ای به وسعت لندن، 112 واحد مختلف طول وجود داشت. علاوه بر این، از فرانسه تا روسیه، از امپراتوری عثمانی تا اسکاتلند، چیزی وجود نداشت که امروز آن را به عنوان بازار کار یا زمین بشناسیم. Historical points borrowed from Robert Heilbroner, The Worldly Philosophers, 1953 این در حالی است که در همین بازه زمانی و در حوزه حکومت صفویان، ایران بازارهایی مسقف به طول یک کیلومتر یا کمی بیشتر و کمتر را احداث کرده بود و بازرگانان بزرگ مشغول به خرید و فروش کالاهایی بودند که در چین، هند و ایران بزرگ تولید می‌شدند. سابقه بازار اجاره کار در ایران و در محدوده حکومت اسلامی حداقل به صدر اسلام باز می‌گردد. جایی که اجرت تلاش افراد در مکانیسمی عادلانه مشخص می‌شده و تمامی ابعاد بازار اجاره اشخاص علی‌رغم کراهت، به روشنی مشخص بوده است. تکلیف زمین‌های مشاع از هزاران سال قبل مشخص بوده است و ایرانیان بازار زمین را از قرن‌ها قبل از اروپائیان شکل داده بودند. ☘کانال تحلیل های اقتصادی دکتر حمیدرضا مقصودی @hamidrezamaghsoodi