🔴هنر فرهنگ‌ساز معماری و غفلت مراکز فرهنگی! 🖊احمدحسین شریفی 🔶متأسفانه مهندسان و معماران مسلمان و حتي عالمان ديني نیز نسبت به صدها روايتي که در حوزه معماري و شهرسازي وجود دارد، غفلت کرده‌اند. در طول تاریخ حوزه علمیه قم، فقه معماری و شهرسازی جایگاه چندانی نداشته است. البته در چند سال اخیر برخی از دروس فقهی به این امر توجه نشان داده‌اند که در مقایسه با کتاب طهارت بسیار محدود و ناکافی است. 🔶شیخ حر عاملی در جلد پنجم کتاب «وسائل الشيعه» رواياتی را در 29 باب تحت عنوان «ابواب احکام المساکن» درباره احکام معماري و خانه‌سازي گردآوري کرده است. آیات متعددی از قرآن کریم درباره خانه و شهر و ویژگی‌‌های آنها با تعبیراتی همچون «بیت»، «مدینه»، «بلد طیب»، «مصر» سخن گفته است. با بررسی این آیات می‌‌توان معیارها و شاخص‌‌هایی را برای خانه و شهر اسلامی به دست آورد و ذهنیت متفاوتی برای معماران و مهندسان ایجاد کرد. علاوه بر این، اگر آیه و روایتی هم در این زمینه وجود نمی‌داشت، باز هم سخن از معماری اسلامی امری معقول بود. زیرا معماری، مانند همه هنرهای دیگر، متأثر از مباني جهان‌شناختي و انسان‌شناختي معمار است. بنابراین، اگر معماری معتقد به جهانبيني و ارزش‌هاي اسلامي باشد، طراحي، معماري و شهرسازي او همگي رنگ و بوي اسلامي خواهد داشت. مهم این است که پژوهش‌‌های متعددی درباره این مبانی و نحوه تأثیر آنها در حوزه‌‌های علمیه صورت گیرد. 🔶در گذشته بزرگانی چون خواجه نصيرالدين طوسي‌ و شیخ بهایی شهر، بازار و مسجد را طراحي و مدیریت مي‌کردند. در دوران حکومت صفویه، مرحوم محقق کرکي مشهور به محقق ثاني (ره) را که در اصل لبناني بود، به عنوان شيخ الاسلام به ايران دعوت کردند. او در اواسط سال 916 هجري قمري از نجف به ايران هجرت کرد. در زمان شاه اسماعيل صفوي به بسياري از شهرهاي ايران سفر کرد تا بر کارهاي شرعي و سبک زندگي مردم نظارت نماید. از جمله مسأله معماري خانه‌ها را دنبال می‌‌کرد تا بر اساس ارزش‌ها و احکام اسلامي ساخته شوند. نويسنده کتاب احسن التواريخ دربارة اقدامات محقق ثاني مي‌نويسد: وي در جلوگيري از فحشا و منکرات و ريشه‌کن کردن اعمال نامشروع مانند شراب‌خواري، قماربازي، ترويج فرايض ديني و محافظت اوقات نمازجمعه و جماعات، بيان احکام نماز و روزه، تفقد از علما و دانشمندان و رواج اذان در شهرهاي ايران و قلع و قمع مفسدين و ستمگران مساعي جميله و مراقبت‌هاي سختي به عمل آورد. (ص۲۴۹) 🔶رشد اعجاب‌آور معماري، شهرسازي، بازارسازي، مسجدسازي و ... در دوران صفويه، همگي معلول هدايت‌ها، راهنمايي‌ها و مديريت‌هاي عالمانی همچون محقق کرکي است. #معماري #شهرسازی @Ahmadhoseinsharifi 🌹