💢 غربالگری به‌طور کلی یک مسئله اجباری نیست و اختیاری است؛ روند غربالگری به همه زنان باردار توضیح داده می‌‌شود و در صورت تمایل آن‌‌ها، انجام و موارد پرخطر پیدا می‌‌شوند از این رو، روش‌‌های غربالگری باید ساده و ارزان و در دسترس همه باشند اما مشروط به این‌‌که بر اساس راهنماهای بالینی علمی صورت پذیرند؛ توصیه به انجام دادن غربالگری ژنتیکی یک توصیه است اما انجام دادن یا ندادن این آزمایش‌‌ها، به‌اختیار خود خانواده‌‌هاست. 💢 تسنیم: به‌دلیل بالا بودن هزینه‌‌های انجام تست‌‌های تکمیلی و نبود پوشش بیمه‌‌ای مناسب، مادران باردار به‌سوی سقط غیرقانونی سوق داده می‌‌شوند؛ درست است؟ 💢 روند غربالگری به این صورت است که در ابتدا با آزمایش و سونوگرافی‌‌های اولیه که تحت پوشش بیمه است قابلیت تشخیص جنین سالم وجود دارد؛ در موارد خاص که پرخطر شناخته می‌‌شوند، در برخی موارد بیمه آن را پوشش می‌‌دهد و در برخی موارد مانند تست NIPT که جدیدتر و غیرتهاجمی‌‌تر است بیمه آن را پوشش نمی‌‌دهد؛ ما به‌عنوان پزشک موظفیم که مادر را از وجود روش‌‌ها مطلع کنیم و تست‌‌های تکمیلی غیرتهاجمی باید تحت پوشش بیمه قرار بگیرند تا خانواده‌‌ها دچار مشکل نشوند. 💢 تسنیم: آیا همه افراد نیازمند این تست‌‌های تکمیلی هستند؟ خیر. روند غربالگری باید گام به گام اجرا شود؛ در ابتدا آزمایش غربالگری مرحله اول که شامل یک سونوگرافی و آزمایش سرولوژیک (خون) است، از افراد گرفته می‌‌شود در این مرحله افرادی که کم‌‌خطر شناخته می‌‌شوند از روند غربالگری خارج می‌‌شوند زیرا خطری جنین آن‌‌ها را تهدید نمی‌‌کند؛ در مواردی که پرخطر محسوب می‌‌شوند به‌سمت آزمایش‌‌های تکمیلی سوق داده می‌‌شوند. قسمت اعظم زنان باردار در بخش کم‌‌خطر قرار می‌‌گیرند. اگر در جایی دیده می‌‌شود که برخی از زنان باردار، خارج از چارچوب و دستورالعمل‌‌ها به‌سمت تست‌‌های تکمیلی پرهزینه سوق داده می‌‌شوند باید نظارت بیشتر شود تا تعداد کمی نیاز به تست تکمیلی پیدا کنند. 💢 تسنیم: ممکن است در تست‌‌ها، جنین‌‌هایی که سالم هستند، به‌صورت کاذب و اشتباه، پرخطر شناخته شوند؟ بله! غربالگری به‌معنای بیماریابی و نه تشخیص بیماری است یعنی با غربالگری نمی‌‌توان یک بیماری را به‌طور قطعی تشخیص داد بلکه با غربالگری، افراد پرخطر را شناسایی می‌‌کنیم و میان افراد پرخطر، تست تشخیصی انجام و بیماری شناسایی می‌‌شود؛ بنابراین ممکن است در مراحل اولیه غربالگری، بسیاری از افراد، پرخطر شناخته شوند اما پس از انجام تست‌‌های تشخیصی و تکمیلی مشخص شود که سالم هستند و مشکلی ندارند. 💢 تسنیم: تست‌‌های تشخیصی تکمیلی تحت پوشش بیمه قرار دارند؟ تست تشخیصی قطعی که به‌صورت ارزیابی کاریوتایپ به‌روش آمنیوسنتز یا CVS صورت می‌‌گیرد تحت پوشش بیمه قرار دارد اما NIPT که یک غربالگری دقیق‌‌ محسوب می‌‌شود تحت پوشش بیمه‌‌ها نیست. 💢 تسنیم: آیا آمنیوسنتز خطری برای مادر و جنین دارد؟ اگر این آزمایش‌‌های تکمیلی به‌دست افراد متخصص و باتجربه انجام شود خطر زیادی به‌همراه ندارد و عارضه آن یک در 500 است؛ NIPT یک روش کم‌‌تهاجمی است اما در آمنیوسنتز از مایع دور جنین نمونه‌‌گیری می‌‌شود. 💢 تسنیم: در نهایت فکر می‌‌کنید راهکار افزایش تولد فرزندان سالم و اجرای غربالگری صحیح چیست؟ من فکر می‌‌کنم کنترل هزینه‌‌های غربالگری صحیح، از هزینه تولد فرزندان معلول و دارای نقص ژنتیکی در جامعه کمتر است بنابراین وظیفه اخلاقی و شرعی پزشکان است که پس از انجام آزمایش‌‌های غربالگری، خانواده‌‌ها را از خطرات احتمالی موجود، آگاه کنند اما این توصیه نباید منجر به ترس در خانواده‌‌ها و در نتیجه سقط جنین شود بلکه باید تست‌‌های تکمیلی که در گروه‌‌های پرخطر و درصد کمی از زنان باردار نیاز به انجام آن است، بیشتر و ارزان‌‌تر در دسترس این افراد قرار بگیرد. باید توجه داشت پروتکل‌‌هایی که برای غربالگری وجود دارد باید گام به گام و درست اجرا شود؛ دلیلی ندارد که وقتی مرحله اول غربالگری انجام نشده است برای فرد باردار NIPT تجویز شود. 💢 تسنیم: یعنی این اتفاق می‌‌افتد و برای برخی از زنان باردار، خارج از پروتکل درخواست انجام تست‌‌های تکمیلی داده می‌‌شود؟ بله! در مواردی ممکن است این اتفاق بیفتد؛ ممکن است وحشتی در خانواده‌‌ها وجود داشته باشد که نکند فرزند معلول داشته باشند اما همه این موارد باید با مشاوره صحیح، حل شود؛ باید به این نکته نیز توجه داشت که تمام غربالگری‌‌ها منجر به سقط جنین نمی‌‌شوند یعنی در فرآیند انجام غربالگری، ممکن است با بیماری‌‌هایی در جنین مواجه شویم که قابل درمان در داخل رحم هستند مثلاً برخی مشکلات قلبی، آریتمی‌‌ها، انسداد خروجی ادراری که باعث از بین رفتن کلیه‌‌های جنین می‌‌شود، در داخل رحم قابل درمان هستند. ادامه مطلب👇👇👇