🍂سلسله مباحث: #راه_و_رسم_طلبگی شماره 30 موضوع: دورنمای برنامه تحصیلی حوزه برنامه آموزشی کنونی در حوزه مشتمل بر دو بخش است یکی برنامة آموزشی عمومی و دیگری برنامه‌های خاص به گرایش‌های تخصصی که نوعا در مراکز تخصصی و موسسات وابسته به حوزه برگزار می‌شود. برنامة آموزشی عمومی برای همه طلاب الزامی و برنامه تخصصی کاملا اختیاری است. ورود به مراکز تخصصی نوعا پس از 6 سال تحصیل عمومی یعنی پایان سطح 1 امکان‌پذیر است. اما برنامه تحصیل عمومی در حین تحصیل تخصصی و در کنار آن ادامه دارد. دورنمای برنامه درسی عمومی حوزه این چنین است: دروس اصلی: 1.. مقدمات سال اول صرف سال‏دوم نحو، منطق سال سوم بلاغت (معانی، بیان، بدیع) 2.. سطح 1 سال چهارم فقه، اصول فقه، کلام سال پنجم فقه، اصول فقه، کلام سال ششم فقه، اصول فقه، کلام 3..سطح 2 سال هفتم فقه، اصول فقه، فلسفه سال هشتم فقه، اصول فقه، فلسفه سال نهم فقه، اصول فقه، فلسفه سال دهم فقه، اصول فقه، فلسفه 4.. درس‏خارج سال یازدهم به بعد دروس دیگر دوره مقدمات عبارت‌اند از تفسیر، تجوید، تاریخ، ادبیات فارسی، عقاید، اخلاق و.. . و در دوره سطح علاوه بر این‏ها رجال، درایه و.. . آموخته می‏شود. با پایان دوره سه سالة مقدمات، طلبه بر زبان منابع دینی ـ ادبیات عربی ـ تسلط پیدا می‏کند. پس از آن دورة عمومی فقه و اصول فقه را برای آشنایی با کار اجتهادی در منابع دینی آغاز می‏کند. تا انتهای سطح اول، طلبه تقریباً بر ادبیات (مفاهیم، اصطلاحات) و جغرافیا (ساختار کلی و مسائل) شاخه‏های مختلف علوم پایة اسلامی احاطه یافته و قدرت مفاهمه و مکالمة علمی با دانش‏مندان علوم اسلامی را به‏دست آورده است. توان تازه‏ای که طلبه به برکت 6 سال تحصیل حوزوی کسب کرده، به او امکان مطالعة آثار اندیش‏مندان اسلامی را می‏دهد. اما برای پژوهش عمیق در منابع دینی و کسب استقلال نظر، لازم است به حوزة مباحث تخصصی علوم اسلامی راه‏یابد. سطح دوم، لایه زیرین و مرحلة عمیق‏تری از دانش‌های آموخته شده در سطح اول است که طلبه را به موشکافی و دقت‏ نظر کارشناسی در علوم اسلامی عادت می‏دهد. در این دوره در رشته فقه و اصول فقه، که شاخه‏های اصلی علوم حوزوی به‏شمار می‏رود طلبه به «مشاهدة دقیق» فعالیت عالمان بزرگ دین در سطوح پیشرفته می‏پردازد. این مشاهدة دقیق، او را برای دریافت ظرافت کار آن‏ها و «جذب» شیوه‏های تحقیق آماده می‏کند. تحقیق در منابع دینی، روش تاریخی دارد و دانشی شبیه باستان‏شناسی است. باستان‌شناس تلاش می‏کند پس از اطمینان از اصالت کتیبه‏های تاریخی با زبانِ آن‏ها، مأنوس شود و پیام آن‏ها را کشف، به زبان روز ترجمه و برای دیگران بازگو کند. فقیه نیز به کاوش عمیق در اسناد و مدارک باستانی 1400 ساله ـ قرآن و حدیث ـ می‏پردازد و با روش تحقیق تاریخی تلاش می‏کند از اصالت آن‏ها مطمئن و به پیام آن نزدیک شود. پیام این مدارک، پیام خداست که به زبان عربی گذشته بیان شده است. تحقیق در آن هم نیازمند بررسی‏های تاریخی از این دست است: آشنایی با قواعد مفاهمه عرفی، و ادبیات عصر صدور پیام، آشنایی با فضا و فرهنگ حاکم بر آن دوره، آشنایی با تحولات تاریخی و فراز ونشیب‏هایی که در گذر 1400 سال پیرامون آیات و روایات رخ داده و... . طلبه اصول استخراج پیام از کتیبه‏های دینی را در علم فقه تمرین می‏کند. ولی همین اصول را در ساحت‏های دیگر (اخلاق، عقاید، علوم انسانی و.. . ) می‏تواند به‏کار گیرد. او با آموختن روش استنباط، مسلح به ابزاری می‏شود که امکان استخراج سخن دین و نظر وحی را به ‏صورت روش‏مند در موضوعات مختلف به او می‏دهد و این مهم‌ترین توانمندی لازم برای عالم دین است. #ندای_تهذیب 💐 @nedaye_tahzib 🌱 tahzib-howzeh.com