🌕 احکام روزه ۱
🌺 اقسام روزه
🌿 احکام دو دسته اند:
۱. احکام وضعیة: احکامی که غیر مستقیم به افعال و کارهای انسان وابسته است.
و وضعیت اشیاء و افراد را با انسان مشخص می نماید، که در اطراف آن احکام تکلیفیه ای نیز وجود دارد.
مثل زوجیت که رابطه بین زن و شوهر را بیان می کند، و بایدها و نبایدهایی مرتبط با آن وجود دارد، مثلاً بر مرد واجب است هزینه ها و نیازهای زن را تأمین نماید، و بر زن حرام است بدون اذن شوهر از خانه خارج شود.
۲. احکام تکلیفیة: احکامی که مستقیم به افعال انسان وابسته است؛ که ۵ قسم است: واجب، حرام، مستحب، مکروه و مباح.
🍀 این احکام به این جهت است که انسان اعجوبه ای است از ابعاد مختلف،
کتاب نوشته اند "انسان موجود ناشناخته"،
بعد روحی، روانی، جسمی، معرفتی، اجتماعی و...؛
برخی بعد از سال ها مطالعه نظریاتی داده اند بسیار ناقص، و ناظر به یک بعد، و تنها برای دنیای انسان.
اما کسی که خالق انسان است، سازنده اوست، و احاطه بر او دارد،
هم دنیای او، هم برزخ و قبر او، و هم قیامت و ابد او را می بیند،
برای کمال او در تمام این مسیر برنامه و دستوراتی داده است.
🍀 که این دستورات به صورت های زیر است:
اگر کاری نزد شارع مقدّس دارای مصلحت بسیار مهمّ باشد که به آن امر الزامی نماید، و ترخیص و جوازی در ترک آن ندهد "واجب" است؛ مثل نماز و روزه.
اگر کاری نزد شارع مقدّس دارای مفسده بسیار مهمّ باشد که از آن کار نهی الزامی نماید، و ترخیصی در انجام آن ندهد "حرام" است؛ مثل غیبت، تهمت، دزدی و...
اگر کاری نزد شارع دارای مصلحتی باشد و به آن امر غیرالزامی و ندبی نماید، و ترخیصی در ترک آن بدهد (یعنی می تواند انجام ندهد) "مستحب" است؛ مثل صلوات.
اگر کاری نزد شارع دارای مفسده باشد و از آن نهی غیرالزامی نماید، و ترخیصی در انجام آن بدهد (یعنی می تواند انجام دهد) "مکروه" است؛ مثل در شب ایستاده آب نوشیدن.
اگر کاری نه مصلحت و نه مفسده داشته باشد، و شارع نه امر نماید و نه نهی، "مباح" است؛ مثل راه رفتن.
🍀 بحث ما در ماه مبارک پیرامون روزه است. روزه نیز عبادتی است که ۴ حکم تکلیفی دارد:
🌱 در یک ماه از سال (ماه مبارک رمضان) واجب،
🌱 در ۲ روز از سال (عید فطر: ۱ شوال - عید قربان: ۱۰ ذی الحجة) حرام،
🌱 در ۲ روز از سال (روز عاشوراء - روز عرفه اگر موجب بازماندن از دعای عرفه شود) مکروه،
مکروه در اینجا یعنی ثواب کمتری دارد، یا با کاری برتر تزاحم دارد، یا عنوان مرجوحی منطبق بر روزه شده است که از رجحان روزه مهمتر است.
🌱 در باقی ایام مستحب است.
و ما روزه مباح نداریم. چون اگر واجب و حرام و مکروه نباشد، چون مقرِّب است مستحب است.
🍀 البته در موارد و شرایطی دیگر نیز این احکام بر روزه بار می شود، که در آینده اشاره می شود.