#یادداشت | #پرونده_ویژه ✅ بازخوانی هویت ملی محذوف ✍️ داوود مهدوی‌زادگان 🔹علمای مسلمان همواره دغدغه پاسخ به شبهات فکری - عقیدتی را داشته و دارند و از این رهگذر آثار علمی برجسته‌ای آفریده شده‌ است؛ چنان که کتاب «خدمات متقابل اسلام و ایران» اثر استاد شهید مرتضی مطهری در کنار آثار دیگری چون «الذریعه الی تصانیف الشیعه» اثر آقا بزرگ تهرانی و «تأسیس الشیعه» اثر سید حسن صدر و «الغدیر» اثر علامه امینی از جمله این آثار است. لکن فرق این کتاب با سه اثر بی‌بدیل دیگر در ماهیت نزاع برون‌دینی آن است. 🔸از تقریباً یکصد سال پیش تا حتی امروز جریانی به راه افتاده که ایرانیان و میراث ایرانی را با تعریف جدیدی از هویت ملی تفسیر می‌‍کند. عمده‌ترین نتیجه این تفسیر گسست و احساس بیگانگی ایرانیان با اسلام است. لذا پرسش اساسی استاد مطهری در کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران این است که «با منطق احساسات ملی، آیا باید اسلام را امر خودی به‌شمار آوریم یا امری بیگانه و اجنبی؟». 🔹 این مسئله باعث گردید مطهری به مطالعه هویت ملی رو آورد. وی برای ورود به بحث از دو منطق عقلی و احساسی یاد کرده است. اغلب روشنفکران ایرانی که به موضوع هویت ملی پرداخته‌اند از ارائه تعریف اولیه آن استنکاف کرده مفهوم هویت ملی را به وضوحش حوالت داده‌اند. انتقاد استاد مطهری بر نظریه‌پردازان متجدد از همین جهت نارسایی در تعریف درست هویت ملی ایران است. 🔸به عقیده وی با تعریفی که آنان از هویت ایرانی ارائه می‌دهند عناصر اصلی آن، یعنی اسلام و میراث علمی و فرهنگی چهارده قرن ایرانیان بیرون می‌ماند بلکه اساساً این عناصر، جنبه اجنبی پیدا می‌کنند. این چنین تعریفی جعل هویت ملی کاذب است که نتیجه اصلی آن حذف هویت ملی واقعی در ذهنیت ایرانیان است. بر این اساس، مطهری بی‌تفاوتی را جایز ندانسته وظیفه اصلی خود می‌داند که به بازخوانی هویت ملی محذوف بپردازد. 🔹استاد مطهری این حذف را یکی از اهداف راهبردی استعمار دانسته‌است. در واقع، کار ایشان بازخوانی صرف نبود بلکه تلاشی برای احیای هویت ملی ایرانی محذوف بود. او این تلاش را در شرایط سیاسی انجام داد که حاکمیت غرب‌زده آن روز به‌طور همه جانبه از روایت متجددانه هویت ملی ایرانی پشتیبانی می‌کرد؛ اما دیری نپایید که هویت ملی محذوف با انقلاب اسلامی از فشار حذف خارج شد و این آشکارشدگی خط بطلانی بود بر چند دهه تلاش ایدئولوژیک ملی‌گرایی دروغین. 📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛ 📲 وب | ایتا | تلگرام | اینستاگرام