تفكر، فرهنگ، تمدن؛ حركت! ⭕️ تاملی در "ویژگی" سید شهیدان اهل قلم وحید جلیلی: ▫️بسیاری از سه گانه تفكر – فرهنگ – تمدن نام برده‌اند. زنجیره‌ای كه هر پدیده و واقعه و تحول انسانی و اجتماعی را می‌توان در ذیلش تحلیل كرد. احتمالاً این نگاه را ابتدا دكتر فردید در محاضراتش طرح كرده و بعد در كتاب دكتر داوری مكتوب و منتشر شده و بعدها بسیاری از شاگردان و حواریون این حلقه به نام خود یا با رعایت كپی رایت؛ رواج داده‌اند. ▫️باید پذیرفت در دوره‌ای كه به مقتضای توسعه اقتصادی؛ سطحی‌نگری و تفكر شعارزده‌‌ی پوچ در جامعه ایران ترویج می‌شد؛ این رویكرد بسیار مفید و نجات‌بخش بود. نگرشی كه اذهان را به مبانی نظری و ریشه‌های فكری هر پدیده‌ای متوجه می‌كرد و با ترسیم پیوند پیچیده‌ تفكر و فرهنگ و تمدن از گلاویز شدن با پدیده‌های تمدنی و غفلت از سرچشمه پرهیز می‌داد. سید مرتضی آوینی - كه آن زمان هنوز شهید آوینی نشده بود- از كسانی بود كه بیشترین نقش را در فراگیری این نگاه لااقل در بخشی از سربازان فرهنگی و فكری انقلاب ایفا كرد. ▫️در حالی كه برخی تریبون‌ها و قرارگاه‌ها به شدت در حال مصادره گفتمان "تهاجم فرهنگی" به نفع تفكر ظاهرگرا، نتیجه‌زده و سیاست‌زده بودند، آوینی یك تنه در میانه ایستاده بود و راه را نشان می‌داد. ▫️لب كلام این بود كه نمی‌توان ساده‌ لوحانه همه‌ی محصولات تمدن غرب را پذیرفت و به همه‌ی نهاد‌ها و ساختارهای سیاسی و اجتماعی و حقوقی و... آن گردن نهاد و بعد ادعای استقلال سیاسی و مبارزه جهانی با استكبار و مقابله با تهاجم فرهنگی كرد. غرب یك مجموعه به هم پیوسته بود و اگر از انسان یا خدا یا طبیعت یا.... حرف می‌زد كه ما هم نامشان را در فرهنگ لغاتمان داشتیم؛ فقط اشتراك لفظی بود و تعبیر واحد از موضوعات متفاوت. ▫️برخلاف بعضی دیگر كه سال‌ها پس از شهادت آوینی به یاد حرف‌های او افتادند و خود را و دیگران را به عمل زدگی و سطحی نگری متهم كردند و این بار از راه ترویج تعمّق و تفكّر به هدر دادن و منحرف كردن نیروهای حزب اللهی مشغول شدند؛ آوینی همواره مرد فكر و اقدام و علم و عمل بود. حرف‌هایی كه امروز بعضی از شیفتگان كار تئوریك و علمداران اپیستمولوژی و گفتمان و رویكرد و بازكاوی و خوانش و سنت - مدرنیسم و... با هزار اهنّ و تلپ و بسیار قلمبه سلمبه تر از آنچه هست تكرار می‌کنند، آوینی سال‌ها پیش از اینان از هاضمه‌ی قدرتمند تفكر خود گذرانده بود و به ساده‌ترین بیان در مقالات "توسعه و مبانی تمدن غرب" بازگفته و بدان هشدار داده بود. ▫️امّا حتی این هوشمندی و پیشتازی فرهنگی نیز"ویژگی" او نبود. او مثل بسیاری از دیگران باور نداشت كه"ان تنصروا الله ینصركم" یا "الذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا"را باید در ذیل برخی تفكرات فلسفی یا عرفانی به فراموشی سپرد و عمل را به بهانه فكر، و واجبات و محرمات را به بهانه‌ی نگاه فلسفی و عرفانی وا گذاشت. ▫️به قول میرشكاك او جامع شریعت و طریقت بود اگرچه خود هیچگاه به چنین ادبیاتی دامن نمی‌زد و اگر هم از مفردات واژگانی دیگر نحله‌های فكری در نوشته‌هایش بهره می‌برد طعم و لحن گفتارها و نوشتار‌هایش منحصر به فرد بود... سرمقاله ماهنامه سوره، شماره 10 ⭕️ متن کامل: jalili-vahid.ir/?p=109 🆔 @Jalili_vahid