بررسی زیارتی به نام "مَفجَعِه"
واژه مفجعه به معنای «جانگداز، دردناک و اندوهبار» و زیارت مفجعه به معنای «زیارت دردناک» است.
در برخی کتب ادعیه، دو زیارتنامه با نام «مفجعه» وجود دارد که یکی مربوط به امام حسین(علیه السلام) و دیگری منتسب به حضرت زینب(سلام الله علیه) است.
زیارتنامه مفجعه حضرت زینب(سلام الله علیه)، مأثور نیست (یعنی از معصوم روایت نشده)؛ اما مضامین عالیه دارد.
زیارت مزار مطهر حضرت زینب(سلام الله علیه) در روزهای خاصی از سال که یادآور حوادث تاریخی صدر اسلام است، مرسومتر است. از جمله میتوان به روز ولادت، روز شهادت (روز نیمه رجب)، روز عاشورا (شهادت امام حسین(علیه السلام) و خاندان اهل بیت علیهما السلام)، روز اسارت خاندان عصمت (یازدهم محرم) و روز ورود به کربلا (اربعین) اشاره کرد.
مفجعه، به املاء محمدرسول کاشانی نقل شده است. برای آن چند شرح نیز نوشته شده است. شرح برخی از علمای هندوستان به زبان اردو و شرح محمدصادق دارابی متخلص به عندلیب.
همچنین مفجعه را افرادی چون محمود اشرفی، شیخ عباس مصباح زاده و مهدی ملتجی به فارسی ترجمه کردهاند.
مفجعه دربرگیرنده ویژگیهایی است که خلاف اعتقادات و معارف شیعه نیست و بهعنوان یک متن جهت عرض ادب به ساحت مقدس حضرت زینب (سلام الله علیه)به شمار میآید.
ساختار آن مانند زیارتنامههای مأثور است که با سلام و انتساب ایشان به پیامبر(صلوات الله علیهم أجمعین) آغاز میشود (السَّلامُ علیکِ یا بِنتَ سَیِّدِ الأَنبیاء)
انتساب حضرت زینب(سلام الله علیه) به امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) مطرح میشود و در آن صفاتی ذکر شده که برای امام(علیه السلام) در سایر زیارتنامهها آمده است
سیر فرازها مانند سایر زیارتنامههای مأثور است.
متن مفجعه شامل مضامینی است که به مقام و مصائب این بانوی بزرگ اشاره دارد و رنجهایی که ایشان در طول مسیر کربلا متحمل شدند را بازگو کرده است.
در متن برای حضرت زینب(سلام الله علیه) توصیفاتی همچون صدیقه، مرضیه، کامله، عالمه، فاضله، رشیده، شکیبا در غم و اندوه، رسواگر بیداد، حافظ جان امام(علیه السلام)، نوازشگر دخترکان و کودکانِ عاشورا در کربلا ذکر شدهاست.
مضامین اصلی مفجعه عبارت است از:
با سلام و درود به حضرت زینب(سلام الله علیه) آغاز میشود.
به توصیف رنجها و مصائبی که حضرت در کربلا و پس از آن متحمل شدند، میپردازد. ایشان را به عنوان یار و یاور برای برادرش امام حسین(علیه السلام) معرفی میکند.
به ویژگیهای معنوی و روحانی ایشان از جمله فداکاری، صبر و شجاعت در برابر مشکلات اشاره و تأکید دارد.
یادآور حوادث تاریخی مرتبط با عاشورا و نقش بیبدیل حضرت در انتقال پیام عاشورا به نسلهای بعدی است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📝 واحد پژوهش بنیاد فارِس المؤمنین
بهمناسبت بزرگداشت مقام حضرت زینب کبری(سلام الله علیه)
🚩
@javaherkalam110135 🚩
جواهرالکلام ۰۹۱۲۱۳۵۵۷۴۱ 📲
🤲اللهم عجل لولیک الفرج والعافیة والنصر