💐 در زلال مکتب اهل بیت علیهم السلام
✳️نمی از یم
دریای علم امام صادق علیهالسلام
ابن ابى لیلى همراه ابوحنیفه نزد امام صادق علیه السلام آمد و حضرت به ابن ابی لیلی فرمود:
«همراه خود را معرفی کن! ».
ابن ابی لیلی گفت: فدایت گردم!
شخصى از اندیشمندان اهل کوفه به نام نعمان است!
حضرت فرمود:
*یعنی همان که احکام الهى را بر اساس عقل خود قیاس میکند*؟»
گفتم: بلى!
❓حضرت فرمود:
«اى نعمان!
آیا میدانى که خداوند متعال در سر تو چند آب قرار داده است که یکى را تلخ کرده است و یکى را شیرین و یکى شور و یکى بدمزه. چرا چنین کرده است؟»
گفت: نمیدانم.
📌حضرت فرمود:
«هرگاه حکمت آنچه در سرت میگذرد را ندانى، چگونه میخواهی حکمت الهى در احکام را بدانی؟!»
سپس فرمود:
«کدام کلمه است که اول آن کفر است و آخرش ایمان؟»
گفت: نمیدانم.
✅ابن ابی لیلی از آن حضرت خواست تا پاسخ پرسشها را نیز ارائه فرماید.
حضرت فرمود:
پدرم از پدرانش و آنان نیز از پیامبر صلی الله علیه و آله خبر دادند که؛ *خدای تعالى چشمهاى فرزند آدم را بر دو پیه مقرّر کرد و آب چشم را شور گرداند تا پیه داغ و فاسد نشود و هر چیزی که در چشم داخل شود را از بین برده و یا بیرون بیاندازد.*
*آب گوش را تلخ آفریده تا مغز سر را از جانوران حفظ کند*.
*آب بینى را سرد آفریده است تا با تنفس سرد شده و به مغز برسد وگر نه مغز سر گداخته میشود*.
*آب دهن را شیرین کرده تا لذت طعام و شراب را بفهمد و به سبب آن به گلو فرو رود.*
اما کلمهای که اوّلش کفر است و آخرش ایمان، *کلمه لا اله الا الله* است».
سپس فرمود:
*ای نعمان! قیاس مکن*.
به درستى که پدرم از پدرانش از سید المرسلین صلی الله علیه روایت کرده است که؛
*هر که چیزى از دین را تنها با سلیقه و نظر خود در معرض قیاس بگذارد، خداوند متعال او را با شیطان در جهنم وارد میکند*؛
*چون اول کسى که قیاس کرد شیطان بود که گفت: مرا از آتش خلق کردهای و آدم را از گِل! و آتش ارزشمندتر از گِل است! او دقت نکرد که خدای تعالی نفس ناطقه انسانى را از نور آفریده است و برتری نور بر آتش را ندانست.پس قیاس مکن که دین الهى به رأى و قیاس دانسته نمیشود*.
📚 علل الشرائع ج ۱ ص ۱۱۷-۱۱۸