🔻آوار برداری از ه‍شت سال دولت روحانی 🔘دولت رییسی در انتخابات با وعده هایی همچون بهبود وضعیت اقتصادی، ثبات وضعیت و معیشت و... با اقبال مردم روبرو شد. همین وعده های آقای رییس جمهور در کنار کار رسانه ای خارج نشینان و اصلاح‌طلبان باعث شد تا سطح انتظارات از دولت سیزدهم بسیار بالا برود. نگاهی کوتاه به عملکرد هشت ماهه دولت سیزدهم حاکی از موفقیت نسبی دارد، پیمان شانگهای، واکسیناسیون عمومی، فروکش کردن کرونا و تعداد فوتی ها، افزایش فروش نفت و برگشت ارز حاصل از آن، بهبود تجارت و روابط اقتصادی با همسایگان و.... این موارد در بلند مدت تاثیر دارند، اما مردم به گرانی ها، عدم نظارت دقیق بازار، عدم ثبات ارز و.. چشم دوخته اند و انتظار حل و فصل این موارد و نظایر آن از این دولت انتظار دارند نگاهی کنیم به علت گرانی ها، عدم ثبات بازار و برخی تصمیمات نادرست. متاسفانه رییس دولت سیزدهم بر خلاف روحانی نه اراده ای و نه تصمیمی برای برکناری بانیان وضع موجود ندارد، بر خلاف روحانی که در همان ابتدای دولت یازدهم به قلع و قمع تمامی مدیران و روسای دولت قبل از خود کرد. ‏ ‏چه بسا که به طنز گفته می شد به آبدارچی های ادارات نیز رحم نکردند. ‏ اما علت و دلیل اصلی گرانی ها و بی ثباتی ها را باید در رشد بی سابقه نقدینگی در هشت سال و به خصوص دوسال آخر دولت روحانی دید. دولت دهم نقدینگی را با عدد ۴۷۲ همت ( هزار میلیار تومان) و ارز ۳۵۰۰ تومانی، تحویل دولت یازدهم ( روحانی) داد. اما این رقم با رشد خیره کننده در اسفند ۱۳۹۷ یعنی سال اول مدیریت همتی بر بانک مرکزی با رشد سه برابری به ۱,۸۸۰ همت رسید. در ادامه با آهنگ رشد متوسط روزانه ۲همت در پایان سال ۹۸ به ۲,۴۷۲ همت، اسفند ۹۹ به ۳,۳۸۰ همت و در مرداد سال ۱۴۰۰ یعنی پایان دولت روحانی به حدود ۳,۹۰۰همت رسید. یعنی ۸.۳ برابر ابتدای دولت روحانی و رشد عددی ۳,۴۲۸ همتی چندین برابر کل نقدینگی خلق شده تا سال ۱۳۹۲. حال به بررسی این حجم از آوار نقدینگی یا چاپ پول بدون تولید و پشتوانه می پردازیم. اولین اثر رشد نقدینگی بدون هدایت آن به سمت تولید و به عبارتی چاپ پول منتج به رشد قیمت ها و تورم دارد که مشاهده می کنیم تورم به حدود ۶۰% در سال 1399رسیده است. این یعنی کاهش ارزش پول ملی، اما چرا؟ خب با یه مثال ساده توضیح می دهیم. وقتی پول بدون پشتوانه چاپ می شود یعنی بدون تولید. میزان تولید ثابت است یعنی مقدار عددی آن تغیری نکرده مثلا 10 عدد لیوان داریم ما به ازای آن 10تومان هم داریم پس هر لیوان میشود 1تومان. حال بدون افزایش تعداد لیوان ها 10تومان دیگر چاپ می کنیم نتیجه واضح است کاهش ارزش پول یعنی هر لیوان دو تومان. هر چه این نسبت بیشتر شود ارزش و قدرت خرید پول کاهش و یا به عبارتی تورم ایجاد می شود. از سویی دیگر این کاهش ارزش پول در دلار نیز خود را نشان میدهد، اگر تا دیروز(سال۹۲) به ازای هر دلار 3500تومان پول بوده است الان با رشد هشت برابری به ازای هر دلار حدود 29 هزار تومان در پایان سال 1400داریم. این افزایش قیمت دلار نیست بلکه کاهش ارزش پول ملی ماست. حالا این نسبت را در بقیه کالاها و خدمات دنبال کنید، این میراث شومی است که از دولت قبل به رییسی رسیده است و اگر او، تیم اقتصادی و کابینه اش فکری به حال این وضعیت نکنند باید منتظر عواقب خطرناک بیشتر آن باشند چرا که این سیل ویرانگر لحظه به لحظه بزرگتر شده و با هیچ جراحی اقتصادی دیگر درمان نخواهد شد. این بخشی از اقدامات و ترک فعل های دولت روحانیست با نگاهی گذار می بینیم که در هشت سال گذشته هیچ پروژه زیر بنایی، عمرانی، تولیدی اجرا و ساخته نشده است. عدم ساخت مسکن، احداث کارخانجات تولیدی، پل و راه سازی، توسعه روابط اقتصادی و صادرات... و در کنار آن ترک فعل هایی که منجر به تعطیلی کارخانجات و تولیدی هایی همچون ارج، هپکو، هفت تپه و... شده، یا رانت هایی نظیر توزیع ارز۴۲۰۰ که باعث به صرفه بودن دلالی و واردات و ضربه به تولید داخل شده است. عدم تولید و خودکفایی در کالاهای استراتژیکی چون گندم، بنزین، دام سنگین و سبک و.. که باعث بروز مشکلات این روزها شده است. ✍سجاد سلیمانی @kafesiasi