🔰 خلاصه محتوای نشست رهیافت هایی در تبیین مناسبات اندیشه پیشرفت با اندیشه توسعه
▫️ارائه دکتر حمید ابدی
مفهومی که با رجوع به آن تمامی عناصر محتوایی ما معنادار می شود، پیشرفت است و مفهومی که با رجوع به آن تمامی عناصر محتوایی غرب معنادار می شود، توسعه است. دوگانه واقعی و معنادار دهه پنجم انقلاب، دوگانه پیشرفت و توسعه است.
اختلاف نظر اساسی ما با جریان غرب گرا، اختلاف کلامی (اعتقادی) است. این اختلافات کلامی موجب اختلاف در عمل و اداره می شوند. یعنی جریان غرب گرا سراغ توسعه با تمامی مختصات خاص آن و جریان انقلابی نیز به سراغ پیشرفت با تمامی مختصات آن می رود. در حال حاضر اختلافات از بحث های نظری به بحث های عملی سوق پیدا کرده است. جریان ها باید خودشان را در یک طرح عملی توضیح بدهند.
جوانان جریان غرب گرا مانند جوانان جریان انقلابی در حال بازخوانی خود و گذشتگان خود هستند و جریان غرب گرا در حال رسیدن به نقطه مشترک و ایستادن به پای آن یعنی توسعه است. توسعه تنها مفهومی است که جریان غرب گرا می تواند با آن سرزنده باشد. هیچ مفهوم دیگری چنین کششی را برای آن ها ندارد. بعضی نیز در جریان انقلابی با مفهوم پیشرفت خود را سر زنده نگه داشته اند که این مفهوم برخلاف مفهوم عدالت، جنبه ایجابی دارد.
الان تمدن غرب اگر بخواهد یک مفهوم را به عنوان نوک پیکان اهدافش مطرح کند توسعه است. لذا نام این هزاره را هزاره ی توسعه گذاشته اند که مقام معظم رهبری در سفر کرمان سال 84 به این مسئله اشاره کرده اند که "آن ها به چه حقی برای هزار سال تعیین و تکلیف می کنند؟!"
اگر از منظر تمدنی و نه صرفا سیاسی به صحنه تقابلمان با غرب نگاه کنیم، تقابل ما با آن ها تقابل پیشرفت و توسعه است.
حال با این مقدمه باید تفاوت توسعه و پیشرفت را بیان کرد و تنها نمی توان به بحث کلامی اکتفا کرد. باید در بستر یک طرح عمل و اقدام توضیح دهیم.
🔸تفاوت را با چند رهیافت می توان بیان کرد
1️⃣ رهیافت تاریخی: یعنی ببینیم نقطه شروع توسعه در جهان و به تبع آن در ایران کجا بوده است. در ایران از دوره ناصر الدین شاه با نوشته های ملکم خان بوده است. تا قبل از پهلوی دوم کلمه ای که برای توسعه به کار برده می شد، کلمه ترقی بود. ما می توانیم این دو خط را از زمان قاجار پی بگیریم تا مشروطه و بعد هم پهلوی و انقلاب. جریان مقابل چند سالی است که به تاریخ نگاری توسعه متوجه شده اند و کارهایی نیز انجام داده است. اما در تاریخ نگاری اندیشه پیشرفت، کار جدی وجود ندارد.
2️⃣ رهیافت اجتماعی: این رهیافت به دو شکل است. به این معنا که یا به دنبال تببین آسیب های اجتماعی می روند یا به دنبال تبیین آسیب های حکمرانی. هرکدام از جریان پیشرفت و توسعه با عقبه های ذهنی خودشان، آسیب های اجتماعی و آسیب های حکمرانی را تبیین می کنند.
3️⃣ رهیافت انسان شناختی: با این رهیافت بحث ها هویتی می شود. یعنی اساسا انسان ایرانی با تمام سرگذشتی که داشته است و با تمام ویژگی هایی که دارد با کدام طرح می تواند زندگی کند؟ توسعه یا پیشرفت؟
4️⃣ رهیافت مفهومی (نظری): در این رهیافت به بیان خود مفهوم توسعه و پیشرفت می پردازیم. اینجا باید از خود مفهوم توسعه و پیشرفت یک تعریف فرامکتبی ارائه بدهیم. تبیین کنیم که اینها در یک نقطه مشترک هستند که هر دو دنبال تکامل می باشند. موجود، مطلوب و حرکت از موجود به مطلوب سه مرحله مشترک در توسعه و در پیشرفت است. سپس در هر کدام از این سه، تفاوت ها را توضیح دهیم.
🔸در رهیافت مفهومی، طبقات و لایه های مفهومی توسعه و پیشرفت را بررسی می کنیم
🔺سه لایه وجود دارد: اصول و ارزش ها، نظریه ها، الگو ها و مدل های عملی.
هر کدام از این دو مفهوم بر کدام اصول و ارزشهایی استوارند؟ مثلا در اندیشه ی توسعه مالکیت خصوصی دارند و مصرفگرایی یک اصل است. بعد از گذشت از لایه اصول و ارزش ها، آن اصول و ارزش ها به شکل نظریه هایی در می آیند. مثل نظریه توسعه سیاسی و اقتصادی. بعد از لایه دوم، به الگوهایی تبدیل می شوند. هر دو جریان اسیر این الگو ها هستند و بدون توجه به عقبه های آن در حال تدبیر امور هستند.
ادامه🔽
—---—
🇮🇷 کلام انقلابی | مرکز مطالعات و گفتمان سازی مکتب امام ره
🔗
http://eitaa.com/joinchat/1921384452C9bef678243