🌷🌷مبحث ۱۳۱۹ آذر ۱۴۰۲ شمسی با نام الله و عرض سلام و ارادت 💝 ترس پسندیده در قرآن کریم، ترسهای متعددی مطرح شده که در این مجال به ۳ نوع آن اشاره میکنم: ۱- خشیه, یعنی ترس ممدوح و ترس توام با ادب, ترسی که ترسوی آن، نگران عدم رضایت خدا، از عملکرد خویش است. به این نوع از ترس ،، ترس رحمانی ،،میگویند. لَوْ أَنزَلْنَا هَٰذَا الْقُرْآنَ عَلَىٰ جَبَلٍ لَّرَأَيْتَهُ خَاشِعًا مُّتَصَدِّعًا مِّنْ خَشْيَةِ اللَّهِ وَتِلْكَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﻗﺮﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻛﻮﻫﻲ ﻧﺎﺯﻝ ﻣﻰ ﻛﺮﺩﻳﻢ ، ﻗﻄﻌﺎً ﺁﻥ ﺭﺍ ، ﺍﺯ ﺗﺮﺱ ﺧﺪﺍ ، ﻓﺮﻭﺗﻦ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻢ ﭘﺎﺷﻴﺪﻩ ﻣﻰﺩﻳﺪﻱ . ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﺜﻞ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺮﺩم ﻣﻰﺯﻧﻴﻢ ﺗﺎ ﺑﻴﻨﺪﻳﺸﻨﺪ . (حشر ٢١) در حقیقت نوعی رعایت ادب و احترام و تعظیم است. و جایگاهش در قلب خاشی است.💖 ۲- خوف, ترس طبیعی, مثلا ترسیدن از درندگان و مار و عقرب و سقوط و انفجار و.... و وجود چنین ترسی در انسان، غریزی و طبیعی است. ولی با تمارین مطروحه در علم سایکولوژی ( رفتار شناسی) ، میتوان چنین ترسی را خصوصا در زنان و کودکان ، تقلیل داد. ۳- جبن , یعنی ترس شیطانی, مانند: در مقابل دشمن تسلیم شدن و عدم داشتن توان در برابر حفظ ناموس و... این ترس به شدت مذموم است.🖤 نکته : تقوا, هرگز معنای ترس نمیدهد, بلکه به معنای نگه داری و پائیدن خود است یعنی خود پایی و خویشتن بانی، در برابر خدا. 💝 خشیت در قرآن : ماده «خشی» ۴۸ بار در قرآن کریم به کار رفته که به دو صورت است : الف: خشیت‌های مذموم ( خشیت فعلی معطوف به انسان) مانند:  «فَتَرَى الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِم مَّرَضٌ یسَارِعُونَ فِیهِمْ یقُولُونَ نَخْشَى أَن تُصِیبَنَا دَآئِرَةٌ»؛ [مائده ۵۲]  (کسانی را که در دلهایشان بیماری است. می‌گویند: می‌ترسیم حادثه‌ای برای ما اتفاق بیفتد) ب : خشیت‌های ممدوح (خشیت ارزشی معطوف به خدا) مانند: : «إِلَّا تَذْکرَةً لِّمَن یخْشَى»؛[طه ۳]  (آن را فقط برای یادآوری کسانی که (خدا) می‌ترسند، نازل ساختیم) استفاده شده است). در برخی از آیات نیز از هر دو خشیت یاد شده است، تعداد این آیات به ۷ عدد می‌رسد، مانند آیه:  «الْیوْمَ یئِسَ الَّذِینَ کفَرُواْ مِن دِینِکمْ فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ»؛ [مائده ۳]  (امروز کافران از (زوال) آیین شما، مأیوس شدند. بنابراین از آنها نترسید! و از (مخالفت) من بترسید»). اهمیت خشیت ممدوح: در قرآن کریم درباره خشیت بسیار سخن گفته شده است و از آثار، نشانه‌ها، مراتب، عوامل و اهمیت آن سخن به میان آمده است. اکنون از میان این مباحث به اهمیت و عوامل خشیت می‌پردازیم: قرآن کریم می‌فرماید:  «سَیذَّکرُ مَن یخْشَى»؛ [اعلی ۱۰]  (بزودی کسی که از خدا می‌ترسد، متذکر می‌شود). خداوند در این آیه به همراه آیات قبل و بعدش معیار پند گرفتن از قرآن و رستگاری و عدم‌ آنها را خشیت قرار می‌دهد و آنچه معیار بین سعادت و شقاوت انسان باشد پراهمیت‌ترین مسئله زندگی اوست. بنابراین اهمیت خشیت به این است که در مسیر سعادت قرار گرفته است، به عبارت دیگر خشیت پیامد علم به خداوند است و مقدمه تکان خوردن قلب انسان برای تصمیم‌گیری جدی در جهت زندگی الهی. 💐 عوامل خشیت : برای خشیت (البته به معنای ممدوحش) عوامل زمینه ساز متعددی ذکر شده است، از جمله: الف ،علم:  «إِنَّمَا یخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاء»؛ [فاطر ۲۸]  حقیقت چنین است از میان بندگان خدا، تنها دانشمندان از او می‌ترسند». خداوند در این آیه و آیات مشابه، عامل اصلی خشیت را علم می‌داند و خشیت را نتیجه علم و شناخت خداوند می‌شمارد. [تفسیر نور، قرائتی ج۹ ص ۴۹۵] ب ،ایمان و عمل صالح:  «إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُواالصَّالِحَاتِ... ذَلِک لِمَنْ خَشِی رَبَّهُ»؛ [بیمه ۷ و ۸]  کسانی که ایمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند... و این (مقام اولا) برای کسی است که از پروردگارش بترسد!». در این آیات خداوند ایمان و عمل صالح را جزء‌ اسباب خشیت می‌داند و سعادت اخروی را نتیجه آن می‌شمارد. 🌷سیروس کامران ماوردیانی گیلانی🌷