ظرف زمان، ظرف مکان و سرانه جرم
🔹 حسب آمار مراجع ذیربط، هرساله در ماه مبارک رمضان، آمار انواع جرم و جنایت اعم از سرقت و قتل و ... کاهش معناداری مییابد. این کاهش دلالت بر آن دارد که ظرف زمان، بر کنشها و رفتارهای شهروندان کاملا موثر است. اما چیزی که اغلب از آن غافل هستیم این است که علاوه بر ظرف زمان، ظرف مکان هم بر رفتارهای شهروندان موثر است. به این معنا که سبک معماری و شهرسازی در افزایش و یا بالعکس، کاهش مواردی همچون سرقت و ناامنی و نزاع و حتی مواردی نظیر طلاق موثر است. قرآن کریم، تاثیر ظرف مکان بر خروجیِ آن مکان را چنین توصیف میفرماید: "وَالْبَلَدُ الطَّيِّبُ يَخْرُجُ نَبَاتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَالَّذِی خَبُثَ لَا يَخْرُجُ إِلَّا نَكِدًا: سرزمین پاکیزه، گیاهش به فرمان پروردگار میروید امّا سرزمینهای بد طینت (و شورهزار)، جز گیاه ناچیز و بیارزش، از آن نمیروید" (اعراف/۵۸).
🔹 دقت کردهاید که سرانه آسیبهای اجتماعی در شهرهایی که تراکم منطقیتری دارند و شهرسازی آنها از هجوم بلندمرتبهسازیها و شهرفروشیها تا حدودی در امان مانده است در مقایسه با کلانشهرهای متراکم به مراتب کمتر است؟ مثلا سرانه سرقت در یزد را با تهران و یا کرج مقایسه بفرمایید و یا سرانه قتل در مناطق متراکمتر کلانشهرها را با مناطقی که در همان کلانشهر از تراکم کمتری برخوردارند مقایسه بفرمایید.
🔹 حالا سوالی که مطرح میشود این است که هزینه هر نزاع، قتل، سرقت، طلاق و ... برای حاکمیت چقدر است؟ آیا درآمدهای حاصل از تراکمافزایی، شهرفروشی و توسعه عمودی شهرها میتواند همه این هزینههای مادی و معنوی را پوشش دهد و آیا فارغ از مسائل فرهنگی، واقعا این سبک از شهرسازی برای ما از منظر اقتصادی به صرفه است؟ پس اگر این نوع شهرسازی نه توجیه فرهنگی دارد و نه صرفه اقتصادی، منافع چه افراد یا گروههایی در میان است که اینقدر برای تحول در سیاستهای شهرسازی و تحقّق "بلد طیب" مقاومت میشود؟!
@baladetayyeb