💢
«ولایت فقیه»، نقطه عطفی در تاریخ اسلام
✔️استاد سید احمد مددی:
از زمان امام صادق (ع) نقطه عطفی در تاریخ اسلام پیدا شد. ایشان شأن فقیه را از حد افتاء به حد ولایت بالا برد و فرمود: «انی قد جعلته علیکم حاکماً». در چنان اوضاع و احوالی که امام صادق(ع) میزیست، قیامهای متعدد و فشارهای فراوانی بود، لذا حضرت که دارای فقه ولایی بود، خواه ناخواه باید طرحی ارائه میکرد و آن «طرح خودگردانی شیعه» بود که امام فقیهان را محور مراجعه شیعیان قرار میداد که فقه ولایی را پیاده کنند.
امام در اینجا تصدی مباشر ندارد، زیرا تجربه تاریخی این اجازه را نمیدهد. ولایت فقیه از اینجا به وجود آمد و روایات عمربنحنظله کاملاً گویای چنین وضعیتی است. البته روایت ابوخدیجه در خصوص قضاوت است، با در نظر گرفتن ملازمات عرفیاش که جنبههایی از مقام ولایی را دارا است میتوان از آن ولایت فقیه را استفاده کرد.
در مقابل، اهل سنت فقه ولایی نداشتند. ابوحنیفه در ولادت و وفات با امام صادق (ع) تقریباً مصادف است، یعنی هر دو متولد 83 هستند و امام در سال 148 شهید شدند و او 150 فوت کرد. ابوحنیفه، ولیّ امر را حاکم میداند و تعیین آن را تابع بیعت عمومی میداند و لذا عامه که اصول فقه را نوشتند مبانی فقه استنباطی را نوشتند نه فقه ولایی، چون فقیه را صاحب ولایت نمیدانستند. شیعه با عامه اختلاف دارد و امام صادق (ع) را علاوه بر بیان حقایق صاحب ولایت هم میداند.
🆔
https://eitaa.com/ijtihad