🌹بسم الله الرحمن الرحیم🌹
🌴با معارف قرآن بیشتر آشنا شویم🌴
🌸سوره یوسف آيه 55 🌸
🌴55- قَالَ اجْعَلْنِى عَلَى خَزَآئِنِ الْأَرْضِ إِنِّى حَفِيظٌ عَلِيمٌ
🌹ترجمه:
⚪️ (یوسف) گفت: مرا بر خزانه هاى این سرزمین (مصر) بگمار، زیرا كه من نگهبانى دانا هستم.
🌹نکته ها:
❓سؤال: چرا یوسف علیه السلام پیشنهاد اعطاى مسئولیّت براى خود را مطرح كرد؟ یا به تعبیر دیگر؛ چرا یوسف طلب ریاست كرد؟
🥀پاسخ: او از خواب پادشاه مصر، احساس خطر و ضرر براى مردم كرد و خود را براى جلوگیرى از پیش آمدهاى ناگوار اقتصادى، لایق مى دانست، پس براى جلوگیرى از ضرر، آمادگى خود را براى قبول چنین مسئولیّتى اعلام كرد.
❓سؤال: چرا یوسف از خود تعریف و تمجید كرد، مگر نه این است كه قرآن مى فرماید: «فلا تزكّوا انفسكم»(86) خود را نستایید؟
🥀پاسخ: ستایش یوسف علیه السلام، ذكر قابلیّت هاو توانایى هاى خود، براى انجام مسئولیّت بود، كه مى توانست جلو آثار سوء قحطى و خشك سالى را بگیرد، نه به خاطر تفاخر و سوء استفاده.
❓سؤال: چرا یوسف علیه السلام با حكومت كافر همكارى كرد؟ مگر قرآن از آن نهى نكرده است. «و لا تركنوا الى الّذین ظلموا...»(87)
🥀پاسخ: یوسف علیه السلام، براى حمایت از ظالم این مسئولیّت را نپذیرفت، بلكه به منظور نجات مردم از فشار دوران قحط سالى، به این كار اقدام نمود. یوسف علیه السلام هرگز حتّى یك كلمه تملّق هم نگفت. رجال سیاسى، معمولاً به هنگام خطر مردم را رها كرده و فرار مى كنند، ولى یوسف علیه السلام باید مردم را حفظ كند. بگذریم از این كه اگر نمى توان رژیم ظالمى را سرنگون كرد و تغییر داد، باید به مقدارى كه امكان دارد از انحراف و ظلم جلوگیرى كرد و بخشى از امور را بدست گرفت و فعالیّت نمود.(88)
🌹در تفسیرنمونه آمده است: مراعات «قانون اهم و مهم» از نظر عقل و شرع یك اصل است. شركت در نظام حكومتى شرك، جائز نیست ولى نجات یك ملّتى از قحطى مهم تر است. به همین دلیل، یوسف علیه السلام مسئولیّت سیاسى نپذیرفت، تا مبادا كمك به ظالم شود، مسئولیّت نظامى نپذیرفت، تا مبادا خون به ناحقّى ریخته شود. فقط مسئولیّت اقتصادى آن هم براى نجات مردم را برعهده گرفت.(89) امام رضا علیه السلام فرمود: هنگامى كه ضرورت ایجاب كرد كه یوسف سرپرستى خزائن مصر را بپذیرد، خود پیشنهاد داد.(90)
⚪️على بن یقطین نیز به سفارش امام كاظم علیه السلام در دستگاه بنى عباس وزیر بود. وجود این گونه مردان خدا مى تواند پناهگاه مظلومان باشد. 🌹امام صادق علیه السلام فرمود: «كفّارة عمل السلطان، قضاء حوائج الاخوان» كفاره ى كار حكومتى، بر آوردن نیازمندى برادران دینى است.(91)
🌹از امام رضا علیه السلام پرسیدند: شما چرا ولایت عهدى مأمون را پذیرفته اید؟ در جواب فرمود: یوسف علیه السلام كه پیامبر بود در دستگاه مشرك رفت، من كه وصىّ پیامبرم، در دستگاه شخصى كه اظهار مسلمانى مى كند رفته ام بگذریم كه پذیرفتن من اجبارى است، در حالى كه یوسف علیه السلام با اختیار و به خاطر اهمیّت موضوع، آن مسئولیّت را پذیرفت.(92)
⚪️ هنگامى كه یوسف علیه السلام مقام ومنزلت پیدا كرد، تقاضاى دیدار والدین نكرد، بلكه تقاضاى مسئولیّت خزانه دارى نمود، زیرا دیدار جنبه ى عاطفى داشت و نجات مردم از قحطى، رسالت اجتماعى او بود.
🌹امام صادق علیه السلام خطاب به گروهى كه اظهار زهد كرده و مردم را دعوت مى كردند كه همانند آنان زندگى را بر خود سخت بگیرند... فرمود: شما در باره ى یوسفِ پیامبر، چگونه فكر مى كنید كه به پادشاه مصر گفت: «اجعلنى على خزائن الارض» و كار یوسف به آن جا رسید كه همه ى كشور و اطراف آن تا یمن را در اختیار گرفت... در عین حال نیافتیم كسى را كه این كار را بر او عیب گرفته باشد.(93)
⚪️ در روایتى از امام رضا علیه السلام آمده است: یوسف علیه السلام در هفت سال اوّل، گندم ها را جمع آورى و ذخیره مى كرد و در هفت سال دوم كه قحطى شروع شد، آن ها را به تدریج و با دقّت در اختیار مردم، براى مصارف روزمره زندگى شان قرار مى داد و با دقت و امانت دارى، كشور مصر را از بدبختى نجات داد. یوسف علیه السلام در هفت سال دوره ى قحطى، هرگز با شكم سیر زندگى نكرد، تا مبادا گرسنگان را فراموش كند.(94)