شاخصههای اندیشه سیاسی شهید بهشتی ۲
http://vasael.ir/fa/news-details/8
وسائل ـ شهید بهشتی از آن قلههای رفیعی است
ویژگی دیگر شهید بهشتی، طراحی و مدیریت کلان ایشان در مباحث علمی و عملی بوده است، کمتر پیدا میشود فقیه و مجتهدی که توانایی برنامهریزی برای آینده داشته باشد، تدبیر، نظم و طراحی شهید بهشتی برای آینده قابلتوجه بوده است.
آخرین ویژگی ایشان، اعتدال، منطقی بودن و تحمل آراء مخالفین از سوی ایشان بود، این قدرت و استحکام را داشتند که حرف مخالفان را گوش دهد، با منطق و استدلال به آنها جواب دهد، در فضای سختی که بخشی مباحث سیاسی بود، بخشی مباحث فکری بر علیه شهید بهشتی بود، تحملشان، اعتدالشان، منطقی بودنشان بسیار عجیب بود.
شاید این ویژگیهای منحصر به فرد ایشان سبب شد که مدیریت اجرایی شهید بهشتی منحصربهفرد باشد، شاید به تعداد انگشتان دست در تحولات قبل و پس از انقلاب میشود کسی را پیدا کرد که با نظام آموزشوپرورش طاغوت همکاری کرده باشد؛ یعنی معلم و دبیر تعلیمات دینی آموزشوپرورش رژیم پهلوی باشد و کتاب تعلیمات دینی نگارش شهید بهشتی، شهید باهنر و افرادی بود که زیر مجموعه شهید بهشتی بودهاند؛ از اینجا بحث نظام مدیریت نظام آموزشی را شروع میکند تا جایی که از رهبران قبل انقلاب است، در تأسیس جامعه روحانیت نقش دارد، عضو و رئیس شورای انقلاب است. کاری که شهید بهشتی انجام داد در تأسیس حزب جمهوری، کاری بسیار عجیب است.
حزب جمهوری شاید تنهاترین حزب و تشکیلات سیاسی منسجم است که بیش از 500 تا 600 شعبه در سراسر کشور داشت و کار حزب و ساختار نیرو بود، خود شهید در این کلاسها شرکت میکرد و بحث تشکیلات را تبلیغ میکرد، نقش شهید بهشتی در تدوین قانون اساسی و تأسیس دستگاه قضائی، به عنوان رئیس دیوان عالی کشور بسیار قابل توجه است، مسؤولیتها و مدیریتهای شهید بهشتی منحصربهفرد و قابلتوجه است.
شهید بهشتی آثار بسیار زیاد دارد، قابلتوجه است که شهید بهشتی در ده پنجاه سالگی خود به شهادت رسید، یعنی اگر شهید بهشتی دهه 70 و 80 زندگی خود را ادامه میداد، قطعاً مثمر ثمر میبودند و آثار بسیار زیادی از ایشان به جای میماند.
اما در همین پنج دهه از عمرشان اگر دو تا سه دهه را که مشغول درس و بحث بودند، چیزی حدود چهل کتاب و اثر از ایشان باقیمانده است که بسیار قابلتوجه است که این چهل اثر شهید بهشتی از مباحث توحیدی، کلامی، امامت، نبوت، ولایت، قرآنی، تعلیم و تربیت، روحانیت، اقتصاد و... را در بر میگیرد، فقیه و مجتهدی پیدا نمیشود که در عرصههای مختلف هم حرف بزند و هم طرحهای جدی را مطرح کند.
یکی از دغدغههای شهید بهشتی که در دیگران ندیدهام، توجه به نقش روحانیت بوده است، بنده آثاری دارم تحت عنوان نقش روحانیت در جامعه امروزی، نقش روحانیت در انقلاب اسلامی، قابل توجه است که شهید بهشتی چه نگاهی به روحانیت و نقش احیاگری سازمان روحانیت در اداره نظام اسلامی و بقای انقلاب اسلامی داشتند، بخشی از اندیشههای شهید بهشتی به عنوان نگاه مطالعاتی مطرح میشود؛ مهمترین اندیشه شهید بهشتی جمع بین فقاهت، اجتهاد، مدیریت و نظام سازی است.
اجتهاد و فقاهت زیاد است، مدیر نیز در نظامهای سیاسی مختلف وجود داشته است، نظامهای سیاسی نیز زیاد وجود دارند، کسی بتواند این اندیشه را داشته باشد که از دل اجتهاد و فقاهت همانند امام خمینی نظام سازی کند و مدیریت کند، از اندیشههای شهید بهشتی است.
شهید بهشتی معتقد بود که اجتهاد و فقاهت در عرصه مدیریت و نظام سازی است، شاید پس از امام تشکیلاتیترین فرد در نظام سازی و طرح بحث ولایتفقیه شهید بهشتی است، افراد دیگری در خصوص حکومت اسلامی و ولایتفقیه کتاب زیاد نوشته باشند؛ اما با نگاه مدیریت نظام و نظام سازی از ویژگیهای شهید بهشتی است.
شهید بهشتی از معدود تئوری پردازان و نظریهپردازان حکومت اسلامی بوده است، شاید از معدودترین افرادی که تئوری پرداز و نظریهپرداز در عرصه حکومت اسلامی، شهید بهشتی بوده است، اگر بزرگانی چون شهید مطهری، مفتح، باهنر و... بودند که با همه تواناییهایشان در عرصه تئوری پردازی و نظریهپردازی برای نظاممندسازی حکومت اسلامی، کسی همانند شهید بهشتی نبوده است.
شهید بهشتی همان مباحثی که بزرگان دیگر همچون امام، شهید مطهری و... که در بحث ولایتفقیه کار میکردند را دارد با نگاه به نظام سازی و مدیریت کلان بر نظام که خود شهید بهشتی که نائب رئیس مجلس خبرگان، عملاً مجلس خبرگان قانون اساسی را شهید بهشتی مدیریت میکند، دستگاه قضایی را مدیریت میکند، حزب جمهوری و جامعه روحانیت را مدیریت میکند.
شهید بهشتی خود را وقف کرده بود که اعتقاد و باور علمی و عملی به وحدت حوزه و دانشگاه ببخشد، اولاً خودش هر دو نظام آموزشی را در بالاترین مرحله دیده است، هم فقیه و مجتهد است و هم استاد دانشگاه، نقاط ضعف و قدرت هر دو نظام آموزشی را دیده است،