⚛️ حجاب اسلامی و الزام حکومت بایدها و نبایدها (بخش اول) ✍️ استاد دکتر علی نصیری گیلانی در باره اصل وجوب و لزوم حجاب و پوشش زنان و مردان، چرایی و چگونگی دخالت حکومت ها در آن چند نکته بنیادین وجود دارد که به اهم آنها می پردازیم: 🔹 ۱. حجاب دو ساحت فردی و اجتماعی دارد. ورود هر حکومت در باره حجاب در جهت مبارزه با آن نظیر دوران پهلوی اول و چه الزام آن نظیر آن چه در حال حاضر در کشور دنبال می شود، مربوط به ساحت اجتماعی حجاب است. 🔹 ۲. به عکس آن چه که بدوا به نظر می آید حجاب و پوشش فقط ناظر به زنان نیست و بلکه سطحی از آن ناظر به مردان نیز هست. 🔹 ۳. تا کنون هیچ نظریه پردازی حتی خداناباوران و فمینیست های افراطی یا مدافعان تندرو لیبرالیزم و آزادی، از برهنگی کامل مردان و زنان حمایت نکرده و انسان را از این جهت همسطح حیوانات ندانسته اند. از این جهت همگان بر سطحی از پوشش مردان و زنان که ناظر به دو ساحت جنسیت و کشش جنسی است، تاکید دارند. اختلاف اساسی بر سر حد و میزان این پوشش است. 🔹 ۴. موارد اختلاف در میان فقیهان و دین شناسان را نباید جزو ساحت متیقن دین دانسته و له یا علیه آن اظهار نظر کرد. به عنوان نمونه در باره سن بلوغ دختران میان نه سال با دیدن عادت زنانه اختلاف وجود دارد یا در باره میزان پوشش مردان از پوشش تنها عورتین تا پوشش از ناف تا زانو اختلاف به چشم می خورد یا حداقل متون دینی به آن اشاره دارند، بر این اساس نباید محدوده اختلاف فقیهان، مدار داوری نهایی در باره دین قرار گیرد. 🔹 ۵. اسلام برای پوشش کامل زنان شامل همه بدن به استثنای وجه و کفین، بازه زمانی از دوران بلوغ تا بسته شدن پرونده تمایلات جنسی در پی کهولت سن، تعیین کرده است؛ چنان که از میزان پوشش در مواردی همچون کنیزان و زنان دهاقین کاسته است. 🔹۶. پوشش زنان و مردان از منظر اسلام دارای مراتب از مرتبه حداقلی تا مرتبه حداکثری قایل است. آن چه از عموم مردم خواسته شده رعایت حداقل و آن چه به خواص مومنان رشد یافته، توصیه شده رعایت حداکثری پوشش است. بر این اساس پوشش حداکثری تا رعایت مراحل کامل حیاء و عفت و رعایت کمترین حد اختلاط میان مردان و زنان پیش می رود. در حالی که برای عموم مردم لایه های نازل پوشش مورد تاکید است. 🔹 ۷. توصیه و تاکید اسلام به حکومت و حاکمیت دینی فرهنگ سازی، دعوت و در صورت لزوم الزام عامه مردم به حجاب حداقلی است نه حجاب حداکثری. 🔹۸. در کنار تاکید اسلام به پوشش سر و بدن زنان، هیچ الزام خاصی در باره چگونگی این پوشش، نوع لباس، رنگ لباس، سیاه با تیره بودن آن، چند لایه بودن آن و ... در متون دینی بازتاب نیافته است. 🔹 ۹. تاکید بر پوشش کامل زنان و پوشش کمتر مردان، ناظر به هویت تکوینی زنان و‌ مردان است؛ به این معنا که خداوند پایه جذب و جاذبه و کشش را در زنان و بخش محدودتری را در مردان قرار داده است. از این جهت همواره مردان در پی عشق به زنان و به دست آوردن آنان بوده و هستند. نیز خداوند زن را مظهر جمال خود قرار داده و در او همه زیبایی ها و کشش ها را جمع کرده است، در حالی که مرد مظهر جلال، قدرت و قهاریت الهی است. 🔹 ۱۰. همه اسناد و مدارک مکتوب و حتی مدارک سمعی و بصری موجود، گواه است که جهان تا پیش از سده بیستم و پیشتر از آن بر اصول ارزشی ادیان در باره پوشش مردان و زنان و رعایت حرمت خانواده و ازدواج پایبند بود، اما با پدید آمدن انقلاب جنسی پس از رنسانس تقریبا عموم حرمت ها و حریم ها شکسته شد و جهانیان با تمام وجدان خود دریافته اند که از کنار زدن این حرمت ها و حریم ها چه زیان ها و خسارت ها کرده اند. 🔹 ۱۱. در ایران مخالفت مردم با نظام شاهنشاهی که به انقلاب منتهی شد و رأی به حکومت اسلامی، بدان‌ معنا است که مردم طالب حاکمیت باورها و ارزش های دینی در جامعه بوده و هستند. از این جهت در این سال ها به استثنای چند سال اخیر، هیچ مقاومت آشکاری از سوی مردم در باره حجاب دیده نشد، بلکه همه رویکردها به سمت و سوی تقویت آن پیش می رفت. 🔹 ۱۲. در دو دهه اخیر دو عامل بنیادین بیرونی و درونی در تضعیف حجاب و بلکه رویکرد دینی و معنوی مردم تاثیر منفی گذاشت: عامل بیرونی؛ پدیدن جهانی شدن و شکستن مرزهای کنترل اجتماعی در برابر هجمه و هجوم رسانه که به فروپاشیدن بسیاری از باورها و ارزش ها انجامید. عامل درونی؛ ضعف حرکت فرهنگی نظام و غفلت تام از فرهنگ سازی و فرهنگ پایی و مراقبت از باورها و ارزش های دینی و در کنار آن دامن زدن به بی اعتمادی عمومی به ویژه در مسایلی همچون حفظ بیت المال و توسعه نگاه تردید آمیز به کفایت مجریان در تمشیت مطلوب امور زندگی و اقتصادی جامعه. چه باید کرد؟ اگر مجالی دست دهد در نوشتاری دیگر این مبحث دنبال خواهد شد. علی نصیری تهران عصر دوشنبه هیجدهم اردیبیهشت ماه ۱۴۰۲ 👇کانال نشریه معارف:👇 https://eitaa.com/maarefmags_ir