امام عليه السلام در اين گفتار بسيار كوتاه و پرمعنايش به اهميت دوستان صميمى اشاره كرده مىفرمايد: «از دست دادن دوستان غربت است»؛ (
فَقْدُ الْأَحِبَّةِ غُرْبَةٌ).
روشن است كه انسان در وطن علاقههاى فراوانى دارد؛ كه در مسائل مادى و معنوى از آنها بهره مىگيرد و احساس تنهايى نمىكند چون در وطن خويش است و در مشكلات بدون پناه نيست، آرامش خاطر دارد و احساس
#امنيت مىكند؛ ولى در غربت و دورى از وطن همۀ اينها را از دست مىدهد، خود را تنهاى تنها مىبيند؛ بدون يار و ياور و بى پناه و بدون آرامش.
امام مىفرمايد: انسان اگر در وطن خويش هم باشد ولى دوستان را از دست دهد گويى در غربت و دور از وطن است. همين مضمون در نامۀ 31 كه اندرزنامۀ امام به فرزند دلبندش
#امام_حسن_مجتبى عليه السلام است به صورت ديگرى نقل شده فرمود: «
الْغَريٖبُ مَنْ لَيْسَ لَهُ حَبيٖبٌ؛ غريب كسى است كه دوستى ندارد». در حديث ديگرى از مستدرك الوسائل از پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله نقل شده است كه فرمود: «
الْمَرْءُ كَثيرٌ بِأخيٖهِ؛ انسان به وسيلۀ برادران (دينى) خود كثرت و فزونى مىيابد».
اضافه بر اينها، انسان داراى روح اجتماعى است و جوامع بشرى در سايۀ همين روح به وجود آمد. تمدنها، پيروزىهاى علمى و پيشرفت صنايع و علوم همه مولود اين روح اجتماعى است. به همين دليل انسان پيوسته تلاش و كوشش مىكند دوستان بيشتر و بهترى پيدا كند و آنها كه علاقه به انزوا دارند و از انتخاب دوست عاجزند در واقع بيمارند. حال اگر دوستانش را از دست دهد گرفتار حالتى مىشود كه گويى بخشى از وجود خود را از دست داده است.
پيام اين كلام حكمتآميز اين است كه هر مسلمانى بايد بكوشد و دوستان بيشترى براى خود فراهم سازد ولى مسلم است كه هر كسى شايستۀ دوستى نيست بلكه بايد دوستانى انتخاب كرد كه كمك بر دين و دنیا باشند.