.
▪ مدرسه مجازی ادبیات
▪استعاره تهکمیه در دانشنامه اسلامی
استعاره تهکمیه، استعمال کلام در ضد یا نقیض معنای ظاهری آن به قصد استهزا را می گویند.
«استعاره تهکمیه» یکی از اقسام « استعاره عنادیه » است. «تهکم» در لغت به معنای استهزاء، و نزد دانشمندان علم بدیع، سخنی است که در ضد معنای ظاهری اش یا نقیض آن به کار می رود؛ مثلا ظاهرش جدی و باطنش شوخی است، یا ظاهرش مدح و باطن آن ذم است؛ یعنی در ظاهر سخنی می گویند که معنای ظاهری خوبی دارد و آن را به صورت جدی و قاطع بر زبان می آورند، ولی در واقع و باطن، معنای استهزایی یا مزاح را اراده می کنند.
مثال:
آیه: (... انک لانت الحلیم الرشید). این کلام را قوم شعیب برای استهزا و تمسخر به او گفتند، که منظورشان از « حلیم رشید » گمراه و سفیه بود.
✅ نکته ای درباره "استعاره تکهمیه" از استاد بزرگوار دکتر صادقلو:
اگه در استعاره رابطه مشبه و مشبه به بر پایه تضاد به قصد تهکم و استهزا باشد آن را " استعاره تهکمیه" میگویند.
مانند " زاهد عالی مقام" در بیت زیر:
راز درون پرده ز رندان مست پرس
کاین حال نیست زاهد عالی مقام را...
----------------
▫️ دوازده یک | رمز و راز ادبیات
#آموزش_مداحی
.