🔍 پرسش:
در سوره بینه، اهل کتاب و مشرکان را بدترین مخلوقات معرفی می‌کند! آیا این حکم شامل تمامی اهل کتاب است؟ این که انصاف نیست که آنها را بدترین بدانیم! ضمن اینکه این آیات با آیه ۱۱۳ سوره آل عمران که می‌فرماید برخی از اهل کتاب معتدل و به راه راست هستند، تناقض ندارد؟
✍️پاسخ:
متن و برگردان (ترجمۀ) آیۀ مورد سؤال، به شرح زیر می‌باشد:
«إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ وَالْمُشْرِكِينَ فِي نَارِ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا أُولَئِكَ هُمْ شَرُّ الْبَرِيَّةِ» (البیّنة، 6)
- كافران از اهل كتاب و مشركان در دوزخند، جاودانه در آن میمانند، آنها بدترين مخلوقاتند.
هر کسی باید توجه به خودش و چگونگی شناخت (معرفت) و ایمانش را مقدم بدارد. پرسش خوب است، اما اگر هر کسی به چگونگی و لحن پرسش خود توجه نماید، شناخت بیشتری از خود به دست می‌آورد و باید کاستی‌ها را جبران کند تا رشد نماید. برخی، ضمن آن که نمی‌دانند و می‌پرسند تا بدانند، پیشاپیش حکم نادرست صادر می‌کنند!
1- بدترین بی‌انصافی و البته افترا این است که کسی خدا را قبول داشته باشد، اما به جای آن که او را سبحان (منزه و مبرا از هر عیب و نقص) بشناسد، او را «بی انصاف» بخواند!
2- بی‌انصافی دیگر آن است که کسی مسلمان باشد، قرآن مجید را کلام الله بداند، آن را قرائت نیز بنماید، اما گمان کند که در کلام خداوند علیم و حکیم، تناقض وجود دارد و آن را هم بنده‌اش فهمیده و کشف کرده است!
3- بی‌انصافی دیگر این است که کسی به مضمون آیات دقت ننماید، اما دانش و بینش خود را کامل بداند، ملاک و میزان قرار دهد و بر اساس آن، به جای پرسش، حکم صادر کند که «بی انصافی است - تناقض دارد»!
4- آیا بندگان می‌خواهند به خداوند سبحان بیاموزند که بندگانش را چگونه دسته‌بندی و رتبه کند؛ و وقتی کفار و مشرکان را بدترین مخلوقات می‌خواند، بگوید: «بی‌انصافی است؟!»
الف - در این آیه نفرموده که تمامی اهل کتاب، کافر و مشرک می‌باشند؛ بلکه فرموده: «آن گروه از اهل کتاب که کفر می‌ورزند». یعنی عده‌ای از آنها کفر نمی‌ورزند و عده‌ای می‌ورزند؛ حتی در میان مسلمانان که از جمله اهل کتاب می‌باشند، افرادی بسیاری هستند که کفر و شرک می‌ورزند و در راه مبارزه با حق برنامه ریزی نموده و تبلیغ و سازماندهی می کنند.
ب - ممکن است عده‌ای، نام مسلمان، مسیحی یا یهودی را بر خود بگذارند، اما عقاید و رفتار کفرآمیز و شرک آلود داشته باشند!
*- اگر برخی از یهودیان، معتقد باشند که خداوند سبحان فرزند دارد - یهودیان فرزندان خدا می‌باشند - خدا دچار فراموشی شده - دست خدا بسته است و ...، کفر و شرک است!
*- اگر عده‌ای (یا حتی تمام) مسیحیان، معتقد باشند که «پدر، پسر و روح القدس» یک نفر است، مسیح علیه السلام، هم پدر خداست، هم پسر خداست و هم خود خداست - این خدا، از شکم مادری به دنیا آمده و ...، کفر و شرک است.
*- اگر عده‌ای از مسلمانان چون ابن تیمیه و وهابیت، معتقد باشند که خداوند سبحان، جسم دارد، چشم و گوش دارد، دست و پا دارد و یا معتقد به جبر محض (اشاعره) و یا اختیار محض (معتزله) باشند، کفر و شرک می‌باشد.
*- هم چنین، جایگزینی طاغوت‌های زمان به عنوان «إله و ربّ - صاحب اختیار و تربیت کنندۀ امور»، پذیرش ولایت (سرپرستی) و اطاعت و پیروی از آنان، از مصادیق کفر و شرک می‌باشد:
«اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا أَوْلِيَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ يُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ» (البقره، 257)
- خداوند، ولی و سرپرست كسانی است كه ايمان آوردهاند، آنها را از ظلمتها، به سوینور بيرون میبرد. (اما) كسانی كه كافر شدند، اوليای آنها طاغوتها هستند، كه آنها را از نور، به سوی ظلمتها بيرون میبرند، آنها اهل آتش‌اند و هميشه در آن خواهند ماند.
●- دقت شود که نسبت افترا به خداوند سبحان، از بدترین مصادیق «ظلم و کفر» می‌باشد. افترای به خداوند سبحان، از یک سو «ظلم» و خلاف عدل است و از سویی دیگر، پوشاندن و تکذیب حق (کفر) می‌باشد.
«وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أَوْ كَذَّبَ بِالْحَقِّ لَمَّا جَاءَهُ أَلَيْسَ فِي جَهَنَّمَ مَثْوًى لِلْكَافِرِينَ» (العنکبوت، 68)
- و كيست ستمكارتر از آن كس كه بر خدا دروغ بندد، يا چون حق به سوى او آيد آن را تكذيب كند؛ آيا جاى كافران [در] جهنم نيست؟!
●- بنابراین، هنگام خواندن قرآن مجید، باید تأمل، تفکر، تعقل و دقت شود که چه می‌فرماید و هم چنین باید هنگام پرسش، ضمن رعایت ادب نسبت به حق تعالی، مراقب بود که علیه او و کلامش حکم صادر نشود، بلکه فقط پرسش مطرح شود.
فرمود: «قرآن مجید، نه تنها ظالمان را هدایت نمی‌کند، بلکه سبب خسران بیشتر آنها می‌گردد» (الإسراء، 82).
#شبهه