[سیمای ماه دوازدهم در سی جزء قران - اشاره - صفحه ۳۳]
کوثرِ «حکمت»
( (یُؤْتِی الْحِکْمَةَ مَنْ یَشاءُ وَ مَنْ یُؤْتَ الْحِکْمَةَ فَقَدْ أُوتِیَ خَیْراً کَثِیراً وَ ما یَذَّکَّرُ إِلَّا أُولُوا الْأَلْبابِ؛ [۱] (خدا) حکمت را به هر کس بخواهد (و شایسته بداند) میدهد و به هر کس حمکت داده شود، خیر فراوانی داده شده است و جز خردمندان (این حقایق را درک نمی کنند و) متذکر نمی گردند) ).
امام صادق علیه السلام دربارة این بخش از آیه که خداوند میفرماید: «وَ مَنْ یُؤْتَ
الْحِکْمَةَ فَقَدْ أُوتِیَ خَیْراً کَثِیراً» فرمودند: (مراد، ) اطاعت خداوند و شناخت امام است. [۱]
همچنین فرمودند: (مراد از حکمت) شناخت امام و دوری از گناهان کبیره است. [۲]
نکتهها
الف) تعبیر «مَنْ یَشاءُ» به طور عمده در قرآن به قابلیت قابل و نوع انتخاب، ظرفیتها و قابلیتهای انسان ناظر است.
یعنی فیض الهی برای همه ساری و جاری است، افراد باتوجه به میزان خواست و تلاش و ایجاد زمینههای دریافت فیوضات الهی از آن بهرمند میشوند و اگر انسانی به هدایتهای الهی توجه نکند، در واقع گمراهی را انتخاب نموده است و به تعبیر قرآن «إِنَّ اللَّهَ یُضِلُّ مَنْ یَشاءُ» [۳] دربارة او صدق میکند.
ب) در این آیه از «حکمت» به عنوان خیر کثیر و به تعبیر دیگر، «کوثر»، سخن به میان آمده است و تا آنجا اهمیت دارد که فقط صاحبان عقل و خرد ناب آن را درمی یابند و به دنبالش خواهند بود. (وَ ما یَذَّکَّرُ إِلَّا أُولُوا الْأَلْبابِ).
ج) از مهم ترین مصداقهای حمکت که ریشه و مصادیقِ دیگر آن هم به شمار میآید، مسألة شناخت امام است. اگر کسی به این نعمت دست یافت، به خیر کثیر و کوثر دست یافته است و خیر و برکت و سعادت دو جهان را ازآن خود کرده است و اگر از این نعمت بزرگ محروم بود، حیات و مرگ او مانند حیات و مرگ مردم زمان جاهلیت است که هیچ بهره ای از حقیقت نداشتند.
البته باید توجه داشت که شناخت امام دارای درجات و مراتب بسیار زیادی است
که باید زمینههای علمی و عملی [۱] برای دریافت درجههای بالاتر را ایجاد کرد و اولین درجة معرفت و شناختِ امام این است که بدانیم او همتای نبی خداست، البته پیامبر نیست و وارث اوست، پیروی از او پیروی از خدا و رسول خداست و تسلیم او بودن در همة امور و ارجاع آنها به او و عمل به گفتار او واجب است، همچنین باید بدانیم پس از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم (به ترتیب) علی بن ابی طالب، حسن بن علی، حسین بن علی، علی بن الحسین، محمد بن علی، جعفربن محمد،
----------
[۱]: . بقره (۲)، ۲۶۹.
[۱]: . «عن أبی بصیر عن أبی عبد الله فی قول الله عز و جل: «وَ مَنْ یُؤْتَ الْحِکْمَةَ فَقَدْ أُوتِیَ خَیْراً کَثِیراً» فقال: طاعة الله و معرفة الامام»؛ (عروسی حویزی، نور الثقلین، ج۱، ص۲۸۷).
[۲]: . «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ وَ مَنْ یُؤْتَ الْحِکْمَةَ- فَقَدْ أُوتِیَ خَیْراً کَثِیراً. قَالَ مَعْرِفَةُ الْإِمَامِ وَ اجْتِنَابُ الْکَبَائِرِ الَّتِی أَوْجَبَ اللَّهُ عَلَیْهَا النَّارَ»؛ (محمد کلینی، کافی، ج۲، ص۲۸۴، باب الکبائر، ح۲۰).
[۳]: . رعد (۱۳)، ۲۷؛ نحل (۱۶)، ۹۳؛ فاطر (۳۵)، ۸.
[۱]: . زمینههای علمی: مطالعه کتابهای مفید و معتبر، شرکت در دورههای آموزشی مهدویت که به وسیله مراکز معتبر مهدوی زیر نظر حوزه علمیه برگزار میشود، مراجعه به سایتهای مفید و معتبر مانند: سایت و... www. mahdi۳۱۳. org. زمینههای عملی: دوری از گناه، به دست آوردن روزی حلال، انجام واجبات و رعایت اخلاق و آداب اسلامی و....