. ص ۳ از ۳ حکمت ۵۴
🌷
اما در مورد ادب همین بس که امیرمؤمنان على(علیه السلام) در حدیثى که در غررالحکم آمده مى فرماید: «خَیْرُ ما وَرَّثَ الاْباءُ لِلاْبْناءِ الاْدَبُ;
بهترین چیزى که پدران براى فرزندان به ارث مى گذارند ادب است».
🌷 و در حدیث دیگرى در همان کتاب از آن حضرت مى خوانیم: «قَلیلُ الاْدَبِ خَیْرٌ مِنْ کَثِیرِ النَّسَبِ;
کمى ادب بهتر از برجستگى بسیار نسب است».
📌
منظور از ادب حسن معاشرت با مردم و تواضع در برابر خلق و خالق و برخورد پسندیده با همه افراد است.
معنى اصلى واژه ادب دعوت کردن است و از آنجایى که اخلاق نیک و برخورد شایسته مردم را به خوبى ها دعوت مى کند آن را ادب نامیده اند.
جمله زیبایى نیز از حکیم ایرانى بزرگمهر در این زمینه نقل شده است که مى گوید:
بهترین میراثى که پدران براى فرزندان گذارده اند ادب است، زیرا کسى که داراى ادب باشد به وسیله آن مى تواند اموال فراوانى کسب کند; ولى اگر پدر مال فراوانى بدون ادب براى فرزند گذاشته باشد فرزند با بى ادبى و نادانى همه را تلف کرده و از مال و ادب تهى دست مى شود.
آنچه امام(علیه السلام) درباره مشورت در اینجا بیان فرموده و آن را بهترین پشتیبان شمرده است مطلبى است که به تعبیرات دیگر در سایر سخنان امام(علیه السلام) واردشده است.
🟢
حقیقت این است که اسلام دین استبداد به راى نیست; اسلام مى گوید: خداوند تمام علم و دانش و عقل را به یک یا چند نفر نداده بلکه در میان بندگان خدا تقسیم کرده است.
👌 اگر کسى مى خواهد به کمالِ علم و دانش و عقل برسد باید از افکار دیگران استفاده کند و چه بسا یک مشورت، جلوى خطاهاى بسیارى را مى گیرد به خصوص این که کسى که قصد کارى را دارد آنچه را مطابق میل اوست بر غیر آن ترجیح مى دهد و نمى تواند به قضاوت بى طرفانه بنشیند و به همین دلیل ممکن است گرفتار اشتباهات وسیعى شود; اما افرادى که از محدوده کار او خارجند بهتر و روشن تر مى توانند درباره آن قضاوت و داورى کنند.
❇️ همان گونه که در روایات متعدد وارد شده
باید طرف مشورت عاقل و خداترس و راستگو و راز نگه دار و شجاع و خیرخواه باشد تا بتوان از مشورت او بهره گرفت.
درست است که غیر معصومین ممکن است گرفتار خطا شوند;
ولى ضریب خطا در یک نفر هر قدر باشد در دو نفر نصف مى شود و در ده نفر به یک دهم مى رسد و احتمال آن بسیار کمتر مى شود، از این رو نقل است که مرد عربى مى گفت: من هرگز مغبون نمى شوم مگر این که تمام قبیله من مغبون شوند. به او گفتند: چرا و چگونه؟ گفت: براى اینکه من بدون مشورت آنها کارى انجام نمى دهم. اگر همه اشتباه کنند آن گاه من هم اشتباه مى کنم.
🍃شاعر مى گوید:
مشورت ادراک و هشیارى دهد
عقل ها مر عقل را یارى دهد
گفت پیغمبر بکن اى راى زن
مشورت المُسْتَشارُ مُؤتَمَن (4)
*
پی نوشت:
(1). فى ظلال نهج البلاغه، ج 4، ص 249.
(2). شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید، ج 18، ص 185 به بعد.
(3). اصول کافى، ج 1، ص 11.
(4). سند گفتار حکیمانه: در کتاب مصادر آمده است که این چهار جمله حکمت آمیز در کتاب تحف العقول به صورت پراکنده ذکر شده، و در بعضى از موارد تفاوت هایى دارد (که نشان مى دهد از منبع دیگرى غیر از نهج البلاغه است) اضافه بر این، همین تعبیرات با مختصر تفاوتى در حکمت 113 که از این جمله هاى حکمت آمیز نیز مشروح تر است به چشم مى خورد. (مصادر نهج البلاغه، ج 4، ص 49).
پایان
#حکمت_های_نهج_البلاغه
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل الفرجهم
🔵 با نشر حکمت ها در ثواب آن شریک هستید.
💢 لینک عضویت در کانال:
🌸 پیشاپیش مقدمتان را در کانال گرامی می داریم.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
💢مهدیه یعنی خانه امام زمان علیه السلام
╭─═ঊঈ🌸یامهدی🌸ঊঈ═─╮
🆔
https://eitaa.com/joinchat/344719566C925c7e2a87
╰─═ঊঈ🍃یامهدی🍃ঊঈ═─╯