آخرت است. «عَذاباً مُهِیناً»
وَ الَّذِینَ یُؤْذُونَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِناتِ بِغَیْرِ مَا اکْتَسَبُوا فَقَدِ احْتَمَلُوا بُهْتاناً وَ إِثْماً مُبِیناً«58»
و کسانی که مردان و زنان با ایمان را بدون آن که کاری کرده باشند آزار می دهند بدون شکّ بهتان و گناه روشنی را بر دوش کشیده اند.
نکته ها:
* در ضررهای جسمی،قصاص و مقابله به مثل جایز است، «وَ الْعَیْنَ بِالْعَیْنِ وَ الْأَنْفَ بِالْأَنْفِ وَ الْأُذُنَ بِالْأُذُنِ وَ السِّنَّ بِالسِّنِّ»[73]ولی در ضربه های روحی و آبرویی دستور مقابله به مثل نداریم.قرآن نمی فرماید که اگر کسی به شما تهمت زد،شما هم به او بهتان بزنید،بلکه به گناهکار هشدار می دهد و در صورت لزوم به دستور حاکم شرع حدّ می خورد.
* شاید بتوان از جمله «بِغَیْرِ مَا اکْتَسَبُوا» استفاده کرد که آزارِ مسلمان خلافکار در چهار چوب قانون الهی مانعی ندارد.
پیام ها:
1- اصرار بر گناه به زشتی و کیفر آن می افزاید.( «یُؤْذُونَ» نشانه استمرار و اصرار بر اذیّت است.)
2- آبروی زن و مرد مؤمن،محترم و لطمه زدن به آن گناه بزرگی است.(حفظ آبرو به زن یا مرد بودن ربطی ندارد.) «الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِناتِ»
3- گناهی تنبیه دارد که انسان با علم و عمد مرتکب شود. «اکْتَسَبُوا»
4- گناه،بار انسان را سنگین می کند. «احْتَمَلُوا»
5-مهم ترین اذیّت،زخم زبان و تهمت است. «یُؤْذُونَ - بُهْتاناً»
6- آزار و اذیّت دیگران به هر شکلی که باشد،از جمله گناهانی است که خشم الهی را بدنبال دارد. یُؤْذُونَ ... إِثْماً مُبِیناً
یا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُلْ لِأَزْواجِکَ وَ بَناتِکَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنِینَ یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِنْ جَلاَبِیبِهِنَّ ذلِکَ أَدْنی أَنْ یُعْرَفْنَ فَلا یُؤْذَیْنَ وَ کانَ اللّهُ غَفُوراً رَحِیماً«59»
ای پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو:روسری های بلند بر خود بیفکنند،این(عمل)مناسب تر است،تا(به عفّت و پاکدامنی) شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند،و خداوند آمرزنده مهربان است.
نکته ها:
* «جلابیب»جمع«جلباب»،به معنای مقنعه ای است که سر و گردن را بپوشاند، [74]و یا پارچه بلندی که تمام بدن و سر و گردن را می پوشاند.[75]
* در آیات گذشته سخن از اذیّت و آزار مؤمنان به دست منافقان بود.این آیه می فرماید:برای آنکه زنان مؤمن مورد آزار افراد هرزه قرار نگیرند،به گونه ای خود را بپوشانند که زمینه ای برای بی حرمتی آنان فراهم نشود.
* بر اساس این آیه،نوعی روسری مورد استفاده ی زنان آن زمان بوده،لیکن زنان در پوشاندن خود از نامحرم دقّت نمی کرده اند.لذا سفارش این آیه،نزدیک کردن جِلباب به خود است،نه اصل جلباب که امری مرسوم بوده است.
* این آیه که فرمان حجاب می دهد،با تهدید مطرح نشده بلکه فلسفه ی حجاب را چنین تبین می کند:زنان و دختران،اگر بخواهند از متلک ها،تهمت ها،تهاجم ها و تهدیدهای افراد آلوده و هرزه در امان باشند باید خود را بپوشانند.
آفات بی حجابی
1.رونق گرفتن چشم چرانی و هوسبازی.
2.توسعه ی فساد و فحشا.
3.سوء قصد و تجاوز به عنف.
4.بارداری های نامشروع و سقط جنین.
5.پیدایش امراض روانی و مقاربتی.
6.خودکشی و فرار از خانه در اثر آبروریزی.
7.بی مهری مردان چشم چران نسبت به همسران خود.
8.بالا رفتن آمار طلاق و تضعیف روابط خانوادگی.
9.رقابت در تجمّلات.
10.ایجاد دلهره برای خانواده های پاکدامن.
پیام ها:
1- در امر به معروف،اوّل از خودی ها شروع کنیم سپس دیگران. «قُلْ لِأَزْواجِکَ وَ بَناتِکَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنِینَ»
2- در احکام الهی،تفاوتی میان همسران و دختران پیامبر با دیگر زنان نیست.
«لِأَزْواجِکَ وَ بَناتِکَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنِینَ»
3- پوشیدن لباسی که معرّف شخصیّت زن برای تأمین عفّت و آبرو باشد،لازم است. «یُعْرَفْنَ فَلا یُؤْذَیْنَ»
4- بهانه به دست بیماردلان و مزاحمان عفّت عمومی ندهید.(در آیات قبل
هشدار به اذیّت کنندگان بود،در این آیه تکلیف اذیّت شوندگان را مطرح می کند.) «یُعْرَفْنَ فَلا یُؤْذَیْنَ»
5-رفت و آمد زنان در خارج از منزل،با حفظ عفّت عمومی مانعی ندارد. «یُعْرَفْنَ فَلا یُؤْذَیْنَ»
6- در امر به معروف و نهی از منکر،دلیل امر و نهی خود را بیان کنید. «فَلا یُؤْذَیْنَ»
7- نوع لباس مردم در جامعه،می تواند معرّف شخصیّت،مکتب و هدف آنها باشد. «یُعْرَفْنَ فَلا یُؤْذَیْنَ»
8-سرچشمه ی بسیاری از مزاحمت های هوسبازان نسبت به زنان و دختران، نوع لباس خود آنهاست. «یُعْرَفْنَ فَلا یُؤْذَیْنَ»
9- زنان با حجاب باید با حضور خود در صحنه،جوّ عمومیِ عفاف و پاکدامنی را حفظ کنند و فرصت مانور را از هوسبازان بگیرند. «یُعْرَفْنَ فَلا یُؤْذَیْنَ»
10- بد حجابی های گذشته قابل عفو است. «غَفُوراً رَحِیماً»
11- مغفرت خداوند همراه با رحمت اوست. «کانَ اللّهُ غَفُو