1⃣چاپلوسی کردن ممنوع!
تملق و چاپلوسی از منظر آیات و روایات و سیره پیشوایان دینی و همچنین در بسیاری از فرهنگهای ملل مختلف مورد نکوهش قرار گرفته است. از منظر این منابع میتوان به این نتیجه رسید که وجود چنین صفت بدِ اخلاقی در نهایت باعث فساد افراد در ابعادی گوناگون شده و به تبع جامعه را نیز فاسد خواهد کرد.
واژه ملق به معنای چاپلوسی است. این واژه در قرآن به شکل املاق برای بیان نداری و مشکل مالی آمده است؛ (مجمع البیان، ذیل آیه 151 سوره انعام) اما اینکه چرا در قرآن به انسان ندار، نسبت املاق می دهد از آن روست که انسان ندار برای کسب درآمد به چاپلوسی و تملق رو می آورد. هر انسان بی مایه ای برای رسیدن به مایه می کوشد تا با تملق به آن برسد. از این رو در توصیف این دسته از افراد ندار عنوان املاق را به کار می برد؛ زیرا کسانی که از روی املاق (نداری) یا خشیه املاق (ترس از نداری) کودکان خویش را می کشند، انسان های سست مایه از نظر مادی و معنوی هستند.(انعام، آیه 151؛ اسراء، آیه 31)
به هر حال، در فرهنگ قرآنی، واژه ملق که به معنای چاپلوسی است به معنای نداری به کار رفته است؛ زیرا آدم ندار به چاپلوسی گرفتار می شود و تملق گو می شود.
البته در قرآن همین مفهوم تملق و چاپلوسی، با واژه دیگری به کار رفته است. خداوند از افراط در حمد و ثنا به معنای چاپلوسی اشاره می کند و از مردم می خواهد تا از این کار پرهیز کنند. چنانکه می فرماید: لا تحسبن الذین یفرحون بما اتوا و یحبون أن یحمدو بما لم یفعلوا فلا تحسبنهم بمفازه من العذاب و لهم عذاب الیم؛ البته گمان مبر کسانی که بدانچه کرده اند شادمانی می کنند و دوست دارند به آنچه نکرده اند مورد ستایش قرار گیرند، قطعا گمان مبر که برای آنان نجاتی از عذاب است که عذابی دردناک خواهند داشت. (آل عمران، آیه 881)
بخشی از مفاهیم مرتبط با این آیه:
مردم سه دستهاند:
1- گروهی که کار میکنند و انتظار پاداش یا تشکر از مردم ندارند.
2- گروهی که کار میکنند تا مردم بدانند و ستایش کنند.
3- گروهی که کار نکرده، انتظار ستایش از مردم دارند.
اهل تملق، انسان های خودباخته ای هستند که تنها به یک رذیله اخلاقی دچار نیستند، بلکه تملق و چاپلوسی در بردارنده چندین رذیلت اخلاقی است. از جمله آنها می توان به رذیلت دروغ اشاره کرد. چاپلوسان اهل دروغ، ریاکاری، توجیه گری، عذر تراشی، نقدگریزی، غلو و چند رذیلت اخلاقی دیگر هستند و بدتر از آن که گناهی را مرتکب می شوند، تملق شده را به گناه ترغیب و تشویق می کنند و اجازه نمی دهند تا حقیقت خود را بشناسد و به بازسازی افکار و رفتار خویش بپردازد.
چاپلوسی و تملق، غرور می آورد و مغرور به پند ناصحان گوش نمی دهد و اگر این حرکت او با قدرت همراه شود، مردم را به سختی و بدبختی می افکند. براین اساس، پیامبر گرامی اسلام(صلی الله و علیه وآله) فرمود: «اذا مدحت اخاک فی وجهه امررت علی حلقه موسی؛ هرگاه برادرت را پیش رویش بستایی، چنان است که تیغ بر گلویش نهاده ای.» فرد چاپلوس، افزون بر اینکه مرتکب دروغ، نفاق و میدان دادن به ستمگران می شود، به نسبت موقعیت ستمگران و آثار ناگواری از تملق و چاپلوسی او پدید آمده، خود، یکی از عوامل فساد و شریک جرم زیان ها و خسارت های وارد شده از این ناحیه به شمار می رود. هر کس به مقدار دخالت، همکاری، تأیید و تشویق خود از دیگران، در پیدایش فساد و ارتکاب جرم ها و ظلم، سهیم و شریک است.
قسمت دوم در 👇👇👇👇
#مردان_خدا 📿
@mardane_khoda