✅لیستی رأی بدیم یا نه؟
🔻بعد از سخنان امروز رهبرانقلاب دربارهٔ نحوهٔ انتخاب نامزدها، این مسأله مطرح شد که ایشان مخالف رأی دادن لیستی هستند. برخی هم در مخالفت گفتند از سخنان رهبری این برداشت نمیشود و باید ارجاع داد به گذشته که رهبری انقلاب موافق رأی لیستی است.
واقعیت این است که اساسا موقف سخنان رهبری انقلاب دربارهٔ تأیید یا تکذیب رأی لیستی نبود و نیست. ایشان توضیح دادند که چطور باید افرادی را که نمیشناسیم با رجوع به مطلعین انتخاب کنیم.
🔻اما سؤال اصلی این است که آیا برای رأی به لیست هیچ استدلال دیگری بجز رجوع به سخنان رهبری وجود ندارد؟
❇️نکتهٔ اول و پیش از ورود به بحث این تذکر ضروری است که اگر نسبت به فردی نفیا و یا اثباتا شناخت کامل داریم، باید به حجت شخصی عمل کنیم و اساسا لیستی رأی دادن و ندادن مسألهٔ ثانوی است.
🔻اما اگر شناختمان اجمالی است؛ اینجا رأی لیستی خودش موضوعیت دارد. چرا؟
برخی تصور میکنند رأی لیستی صرفا برای دفع خطر و نفی پیروزی رقیب است. اینطور نیست. این نیز یکی از کارکردهای آن است، اما رأی لیستی خودش فوائدی دارد.
1⃣اول اینکه لیست به خودی خود سطح نازلی از کار حزبی است. یعنی کسانی که به هم قرابت دارند، دور هم جمع شدند و لیست دادند. رأی به شبه تشکیلات، به آرای پراکنده ارجح است. چون کار تیمی در مجلس بسیار اهمیت دارد و مانع لابیهای فسادگونه میشود. از همه مهمتر، موجب پیشبرد ارادهها و تصمیمات میشود. جمع در آینده نیز نظارتپذیرتر است. جمع به خودی خود مانع تخلف است و غیره.
2⃣و اما دوم مهمتر است. لیستی که از دل فرآیندهای ائتلافی بیرون میآید، اهمیت بالاتری دارد. چرا؟ چون وحدت و ائتلاف، ثمرهٔ بلوغ سیاسی گروههاست. یعنی ما با گروههایی مواجهیم که بدون عدول از گرایش سیاسی خود، حاضر شدند برای ائتلاف با هم مدارا کنند. این خودش یک شاخص انتخاب است. چون این گروهها بلوغ کار جمعی دارند و در جامعه هم احتمالا از قطبیسازیهای موهوم پرهیز میکنند و توان ایجاد وفاق ملی خواهند داشت.
البته ممکن است عدهای به خروجی لیست و یا فرآیندها اعتراض داشته باشند. این اعتراضها نیز ممکن است بحق باشد. اما باید دو نکته را توجه کرد. اول اینکه هیچ فرآیند و هیچ لیستی در نهایت بدون اعتراض نخواهد بود. نقد همیشه هست. دوم اینکه طراحی و ترمیم فرآیند، باید پیش از بسته شدن لیستها باشد؛ نه پس از انتشار لیست نهایی. طبیعی است که ایجاد ائتلاف، امری نفسگیر و طراحی فرآیند، زمانبر و بدون اشکال نخواهد بود.
3⃣و نکتهٔ سوم صرفا یک محاسبهٔ عقلانی و احتمالی است. رأی لیستی از تشتت آرا جلوگیری میکند و احتمال رأیآوری افرادی که مناسبتر برای مجلس هستند را بیشتر میکند. مثلا رأی ما به فرد خارج از لیست که احتمال میدهیم بهخاطر عدم شناخت مردم رأی نمیآورد، باعث میشود نفر دیگری رأی بیاورد که از نفرات لیست ضعیفتر است.
با این توضیح، لیستی رأی دادن خودش موضوعیت دارد. در نهایت همان تذکر اول؛ اگر کسی شناخت کامل نسبت به افراد دارد، باید به حجت شخصی خود عمل کند، نه لیست.
#محسن_مهدیان
.