🔹برای عربستان سعودی هم حذف ناگهانی نفت روسیه از بازارهای جهانی یک موهبت ناگهانی بوده است. این امر در شرایطی دیدار جو بایدن با محمد بن‌سلمان را به دنبال داشت که بایدن پیش از ورود به دفتر ریاست‌جمهوری وعده داده بود آمریکا را از متحدانی مانند ولیعهد سعودی دور نگه دارد. ریاض البته به درخواست واشنگتن روی خوش نشان نداد و به همراه سایر تولیدکنندگان نفت تصمیم گرفت قیمت‌ها را بالا نگه دارد که خشم آمریکا را موجب شد. هند نیز که هم‌زمان شریک امنیتی ایالات متحده و خریدار عمده تسلیحات روسی بود، هم نفت خام روسیه را خرید و هم پوتین را به خاطر تسلیحات هسته‌ای اش مورد سرزنش قرار داد. این حرکات البته از جنس حرکات هماهنگ غیرمتعهدها نیست. اما فضایی ایجاد کرده که در جریان آن قدرت‌های متوسط فعال می‌توانند مسیر حرکت خود را خود ترسیم کرده و از فرصت‌هایی که یک دنیای چندقطبی به ارمغان می‌آورد، استفاده خوبی به عمل آورند. 🔹در جاهای دیگر در جنوب جهانی، جنگ اعصاب خام را آشکار کرد. اکثر پایتخت‌های غیرغربی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به تجاوز روسیه رای مخالف دادند، اما تعداد کمی از آن‌ها پوتین را علنا محکوم کرده یا تحریم‌هایی علیه روسیه اعمال کردند. بسیاری البته برای این کار دلایلی دارند که مهم‌ترین‌شان تجارت است، اما در این بین روابط تاریخی یا اتکا به مزدوران گروه واگنر مرتبط با کرملین را نیز نمی‌توان نادیده گرفت. آن‌ها طرفداری از یکی از طرفین یا تحمل هزینه به خاطر جنگ را مشکل اروپا و برخلاف منافع خود می‌دانند. ناامیدی از غرب نیز البته در این موضوع نقش اساسی دارد؛ چه وقتی به موضوع احتکار واکسن کووید-19 فکر می‌کنند و چه زمانی که پای سیاست‌های مهاجرتی یا بی‌عدالتی اقلیمی وسط می‌آید. بسیاری نیز با توجه به مداخلات غرب در جاهای دیگر دنیا و سابقه استعماری قدرت‌های غربی، خشم این بلوک در قبال تهاجم روسیه به اوکراین را جلوه‌ای از استانداردهای دوگانه غربی‌ها می‌بینند. بسیاری از رهبران جهان جنوب نیز معتقدند که- به خصوص در مورد تحریم‌ها دولت‌های غربی دارند از طریق جنگ با روسیه به اقتصاد جهانی لطمه وارد می‌آورند. 🔹در حقیقت می‌توان گفت که در خارج از اروپا بزرگ‌ترین پیامدهای جنگ روسیه اقتصادی خواهد بود. آشفتگی‌های مالی ناشی از تهاجم روسیه و تحریم‌های متعاقب آن بازارهای آسیب‌دیده از بحران کووید-19 را متلاطم‌تر کرد، قیمت مواد غذایی و سوخت را افزایش داد و باعث بحران افزایش هزینه‌های زندگی شد. اگرچه قیمت ها از آن زمان کاهش یافته است، اما تورم هم‌چنان بیداد می‌کند و مشکلات بدهی را بزرگ‌تر می‌کند. 🔹با این حال درباره ماه‌های آینده باید به این موضوع اشاره کرد که پوتین تنها مرد قدرتمندی نیست که ماه‌های بدی از سر گذرانده. چندین پوپولیست دیگر هم این اواخر شکست‌های بدی خورده‌اند. ژایر بولسونارو در برزیل شکست خورده. دونالد ترامپ در حال حاضر بخش اعظم امکان موفقیت خود را از دست داده. مارین لوپن نتوانست ریاست جمهوری فرانسه را به دست آورد. در ایتالیا البته پوپولیست‌ها قدرت را به دست آوردند. این یعنی پوپولیسم راست افراطی یک نیروی صرف‌شده و پایان‌یافته نیست، اما برخی از قهرمانان آن با شکست مواجه شده‌اند. علاوه بر این، در ماه‌های اخیر دیپلماسی چندجانبه تا حد زیادی با مشکل مواجه شده است. 🔹با این حال چین، روسیه و قدرت‌های غربی به‌رغم اختلافاتی که دارند، هم‌چنان شورای امنیت سازمان ملل را محل مدیریت بحران‌های خارج از اوکراین می‌دانند. توافقی که می‌تواند به جنگ وحشتناک اتیوپی و مشکلات کلمبیا و ونزوئلا پایان دهد و در عین حال نشان می‌دهد که حتی با وجود جنگ در اروپا نیز برقراری صلح در جاهای دیگر دنیا ممکن است. 🔹در این زمینه باید گفت که پاسخ این سوال که آیا در سال 2023 قدرت‌های بزرگ وارد جنگ مستقیم با هم خواهند شد یا نه؛ به همین مسایللی بستگی دارد که در این چند ماه گذشته روی داده است. اتفاقی که در نهایت می‌تواند تابوی هسته‌ای 80 ساله را بشکند؟ 🔹موضوع دیگر این که آیا بحران‌های سیاسی، دشواری‌های اقتصادی و فروپاشی اقلیمی باعث فروپاشی اجتماعی نه تنها در کشورهای مشخص بلکه در بخش‌ها و مناطقی از جهان خواهد شد؟ سناریوهای بدبینانه‌ در پاسخ به این سوالات می‌توانند پاسخ‌های دور از ذهنی به دنبال داشته باشند. 🔹اما این که در ماه‌های آینده باید در کدام مناطق دنیا انتظار جنگ و درگیری را داشت؛ کارشناسان سیاسی مناطقی مانند اوکراین، ارمنستان و آذربایجان، یمن، اتیوپی، جمهوری دموکراتیک کنگو، ساحل، هائیتی، پاکستان و تایوان را به عنوان مناطقی که پتانسیل جنگ و بحران را در ماه‌های پیش‌رو دارند، نام برده‌اند. 💠eitaa.com/masaf_najva