🔴
امام رضا و مبارزه با معنويتگرايي انحرافي
✍️احمدحسین شریفی
🔶يکي از گروههايي خیلی فعال اسلامی در عصر امام رضا علیه السلام ، صوفيان بودند. اينان که تقريبا مقارن با تولد امام رضا (يعني نيمة اول قرن دوم هجري) تشکل اولية خود را يافتند، در زمان امام رضا نحلههايي را پيدا کرده بودند: تصوف خراسان و بغداد و مصر هر کدام تمايزاتي پيدا کرده بودند.
🔶ابوهاشم صوفي (م161)؛ ابراهيم ادهم (م161 يا 166)؛ رابعه عدويه (م135 يا 185)؛ فضيل عياض (م187)؛ شقيق بلخي (م194) و معروف کرخي (م200)، (سلمي ميگويد به دست امام رضا علیه السلام اسلام آورد و از ملازمان درگاه امام شد) اينان از مشهورترين صوفيان بودند. همگي هم به نوعي خود را متصل به امام علي ميدانستند! از طرفي برخي از رفتارهاي ظاهري امام صادق و امام رضا علیهما السلام را هماهنگ با سبک و سيرة علوي و نبوي نميديدند!
🔶برخي از مخالفان تصوف رواياتي را از وجود مقدس امام رضا عليه صوفيه و تصوف نقل کردهاند. که البته هیچ کدام از نظر سندی، اعتبار چندانی ندارند. به عنوان مثال، در حديقة الشيعة (کتاب منسوب به مقدس اردبيلي) از امام رضا چنين نقل ميکند:
مَنْ ذُكِرَ عِنْدَهُ الصُّوفِيَّةُ وَ لَمْ يُنْكِرْهُمْ بِلِسَانِهِ وَ قَلْبِهِ فَلَيْسَ مِنَّا وَ مَنْ أَنْكَرَهُمْ فَكَأَنَّمَا جَاهَدَ الْكُفَّارَ بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اللَّهِ ص (ص562)
لا يقول بالتصوف احدٌ الا لخدعة او ضلالة او حماقة؛ و امّا من سمّی نفسه صوفياً لتقية، فلا اثم عليه. (همان، ص605)
🔶اين روايات جز در کتاب حديقة الشيعه در هيچ يک از منابع ديگر شيعي نيامده است.
البته در روایات معتبر دیگری از برخورد امام رضا علیه السلام با جهله صوفیه روایتهایی شده است و امام علیه السلام برداشتهای سطحی و ظاهری پارهای از صوفیان از سبک زندگی پیامبر اکرم و امام علی علیهما السلام را نقد کردهاند. برای نمونه: ر.ک: کشف الغمه،ج2، ص310.
@Ahmadhoseinsharifi
🌹