از امیرالمؤمنین(ع) شنیدم که می فرمود: «صاحب این امر، شرید (آواره)، طرید (رانده)، فرید (تک) و وحید (تنها) است» (۱)
عیسی خشاب گوید: به امام حسین(ع) گفتم: آیا شما صاحب الامر هستید؟
فرمود: «خیر، لیکن صاحب الامر طرید (رانده شده) و شرید (آواره) است و خونخواه پدرش و دارای کنیه عمویش می باشد.»(۲)
داوود بن کثیر رقّی- از یاران برجسته امام موسی کاظم(ع) - می گوید: از امام ابوالحسن موسی بن جعفر(ع) درباره صاحب این امر پرسیدم. ایشان فرمودند: «او طرد شده تنها، غریب، پنهان از نزدیکانش و به خاطر کشته شدن پدرش مظلوم است.»(۳)
امام رضا(ع) از پيامبر اكرم(ص) روايت مىكند كه فرمودند: «فداى آن فرزند بهترين كنيزان ... آن تنهاى يگانه و راندهشده كه انتقام خون پدر و جدّش را نگرفته است، آنكه صاحب غيبت طولانى است و در موردش گفته مىشود: مرده، يا كشته شده، معلوم نيست در كجاست؟»(۴)
برای پاسخ به چرایی نامیده شدن امام(عج) به این القاب، به توضیح مختصری در خصوص القاب ذکرشده در روایات فوق می پردازیم.
شرید
حاجی نوری (ره) در معنای «شرید» می گوید: «رانده شده از مردمی که آن حضرت را نشناختند و قدر وجود نعمت او را ندانستند و در مقام شکر گزاری و مقام حقش بر نیامدند؛ بلکه پس از این که از دست یافتن بر او ناامید شدند، به قتل و قمع ذریه طاهره ایشان پرداختند و به کمک زبان و قلم، سعی بر بیرون راندن نام و یاد او، از قلوب و اذهان مردم کردند.»(۵)
فرید، وحید
«فرید» و «وحید» - یعنی تنها- به کسی گفته می شود که متناسب با شأن و مقام خود، یاران همراه نداشته باشد، «کسی به او مراجعه نکند» و «اعوان و انصار نداشته باشد. (۶)
اگر ایمان علاوه بر اعتقاد، مؤمن را به درجه حقّ معرفت خداوند برساند و جزء خائف ترین و باورع ترین انسان ها گردد، آن ها می تواند به این که از یاران خاصّ امامش باشد، امیدوار باشد.
اما چنین مؤمنانی در هر زمان بسیار اندک یافت می شوند. امام صادق(ع) فرمودند: «زن با ایمان از مرد با ایمان کمیاب تر است و مرد مؤمن از کبریت سرخ (اکسیر) کمیاب تر است. پس کدامیک از شما اکسیر را دیده است!؟»(۷)